Tο κούρεμα στην Κύπρο δεν θα γινόταν αν οι καταθέσεις ήταν γερμανικές
Και μόνο ο τίτλος του ντοκιμαντέρ προκαλεί το ενδιαφέρον. Πόσω μάλλον το περιεχόμενό του. Συναντήσαμε τον δημιουργό της «Νονάς», ευρωβουλευτή Στέλιο Κούλογλου και είχαμε μαζί του μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη. Για τα μνημόνια και τις πολιτικές της λιτότητας, για το προσφυγικό ζήτημα και για όλα όσα η Ευρώπη σήμερα κρίνεται για τη στάση και τη συμπεριφορά της.
Συνέντευξη στον Δημήτρη Στρατή
Τι πραγματεύεται το νέο σας ντοκιμαντέρ η «Νονά» και ποιοι οι σκοποί δημιουργίας του;
Υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα, πώς μια άσημη φυσικός από την Ανατολική Γερμανία, η οποία δεν ασχολείτο καθόλου με την πολιτική, όπως φαίνεται και από το ντοκιμαντέρ, κατάφερε να γίνει η πιο ισχυρή γυναίκα στον πλανήτη αυτή τη στιγμή. Μέσα στο ντοκιμαντέρ, για παράδειγμα, παρουσιάζω τη μέρα της πτώσης του τοίχους του Βερολίνου. Οταν όλος ο κόσμος ήταν στους δρόμους, αυτή είχε πάει για σάουνα.
Το δεύτερο ερώτημα που προκύπτει, είναι το πόσο καταστροφική είναι η πολιτική που εφαρμόζει αλλά και γιατί την εφαρμόζει στην περίπτωση της Ελλάδας, της Κύπρου και των χωρών του νότου. Ολα αυτά, προσπαθώ να τα απαντήσω μέσα από ένα ντοκιμαντέρ που αποτελεί μια ανορθόδοξη βιογραφία της Ανγκελα Μέρκελ.
Οι πολιτικές της «Νονάς» της Ευρώπης, Καγκελαρίου Μέρκελ, έχουν κυριαρχήσει, όπως είπατε. Σε τι διαφέρουν όμως με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που ακολουθούνται παγκοσμίως με αφορμή την οικονομική κρίση; Διαφέρουν, για παράδειγμα, από τις πολιτικές που εφαρμόζονται στην Αμερική και αλλού;
Στην Αμερική για να αντιμετωπίσουν την κρίση, παρότι οι ΗΠΑ αποτέλεσαν την πηγή του νεοφιλελευθερισμού, ακολούθησαν μια πιο κεϋνσιανή πολιτική. Δηλαδή, έριξαν χρήμα στην αγορά και προσπάθησαν να ξεπεράσουν το πρόβλημα της ύφεσης και της ανεργίας με μέτρα ανάπτυξης. Και γι’ αυτό ακριβώς, τα αποτελέσματα στην Αμερική, παρά το γεγονός ότι η οικονομία της χώρας έχει στρατηγικά προβλήματα, είναι καλύτερα από της Ευρώπης και η ανεργία είναι μικρότερη. Στην Ευρωζώνη έχουμε μια κρίση που έχει ξεσπάσει σχεδόν έξι χρόνια πριν και ακόμα δεν λέει να τελειώσει. Αυτό οφείλεται στο γεγονός, ότι στην περίπτωση της Ευρώπης εφαρμόστηκε μια ακραία νεοφιλελεύθερη, γερμανικής έμπνευσης πολιτική, η οποία εφαρμόζεται γιατί από την κρίση, όσο είναι ελεγχόμενη, η Γερμανία κερδίζει πάρα πολλά χρήματα.
Με την ιδιότητά σας ως ευρωβουλευτής γνωρίζετε και τη συμπεριφορά του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών έναντι των χωρών που είναι σε καθεστώς μνημονίου. Πώς εκτιμάτε τις πολιτικές που εφαρμόζει η Τρόικα στην Κύπρο και συνεπακόλουθα την εφαρμογή τους;
Κατ’ αρχήν το μνημόνιο και όλη αυτή η οικονομική επίθεση που έγινε στην Κύπρο έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι καταθέσεις στις τράπεζες δεν ήταν γαλλικές και κυρίως γερμανικές. Διότι, αν οι καταθέσεις ήταν γαλλικές ή γερμανικές δεν θα είχε εφαρμοστεί αυτή η πολιτική, θα είχε εφαρμοστεί μια άλλη πολιτική, δεν θα είχανε κάνει bail-in δηλαδή.
Ενα κομμάτι του ντοκιμαντέρ αναφέρεται στην οικονομική κρίση στην Κύπρο, όπου ένας εξαιρετικός Γερμανός δημοσιογράφος, ονόματι Harald Schuman, το ομολογεί. Αυτή είναι η βασική αιτία που εφαρμόστηκε αυτό το πρόγραμμα. Πιστεύω ότι στην Κύπρο αν δεν είχε εφαρμοστεί το μνημόνιο η οικονομία θα πήγαινε καλύτερα, θα είχαν πληγεί λιγότερο οι απλοί άνθρωποι. Από την άλλη μεριά, η Κύπρος είναι μια μικρή χώρα με καλή δημόσια διοίκηση και είναι πιο εύκολο να υπάρξει διαχείριση της κρίσης. Γι’ αυτό και βλέπει κανείς ότι η Κύπρος έχει λιγότερα προβλήματα εξαιτίας των προγραμμάτων προσαρμογής απ’ ό,τι άλλες χώρες όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία, όπου τα αποτελέσματα είναι περισσότερο αρνητικά, ό,τι και να λέγεται διαφορετικό.
Στην Ευρώπη το προσφυγικό είναι το φλέγον ζήτημα. Η Ευρώπη καταρρέει, σε σχέση με το ζήτημα αυτό. Πώς το στοιχειοθετείτε; Καταρρέει κοινωνικά, πολιτικά ή ακόμα και ηθικά;
Εγώ μιλούσα βασικά για ηθική κατάρρευση, που είναι πολύ μεγάλη δεδομένου ότι βλέπουμε, απ’ τη μια μεριά, πόσο λίγη είναι η ενότητα και η αλληλεγγύη ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ. Από την άλλη, βλέπουμε την υποκρισία και τη μεγάλη αδυναμία να αντιμετωπιστούν οι ρίζες που προκαλούν τα προσφυγικά ρεύματα. Για παράδειγμα, οι πρόσφυγες από το Ιράκ, τη Συρία και το Αφγανιστάν έφυγαν γιατί υπάρχουν πόλεμοι οι οποίοι προκλήθηκαν από ξένες επεμβάσεις. Σε αυτές τις επεμβάσεις είχαν συμμετοχή και οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις.
Η Βρετανία, ας πούμε, δημιούργησε με την είσοδό της στο Ιράκ το 2003 ένα Φρανκενστάιν που είναι το Ισλαμικό Κράτος. Τώρα, η ίδια αυτή χώρα δεν δέχεται να αναλάβει το μερίδιο ευθύνης για τους πρόσφυγες, που είναι αποτέλεσμα της πολιτικής της. Κανονικά τους πρόσφυγες από το Ιράκ στην Ευρώπη, αν υπήρχε στοιχειώδης δικαιοσύνη, θα έπρεπε να τους είχε αναλάβει η Αγγλία, όχι η Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση άλλωστε ήταν αντίθετη όπως και η Γαλλία εκείνη την εποχή. Η στάση της Βρετανίας ξεφεύγει τελείως από τις ιδέες μιας Ευρώπης, η οποία θα πρέπει να κρατάει ψηλά τη σημαία του ανθρωπισμού και της κοινωνικής αλληλεγγύης και φυσικά της κοινωνικής δικαιοσύνης. Μια Ευρώπη, που ακολουθεί άγριες νεοφιλελεύθερες πολιτικές είναι στον αντίποδα των αξιών που την δημιούργησαν.
Παρουσιάσατε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το νέο σας ντοκιμαντέρ «Απόδραση από την Αμοργό», το οποίο καταπιάνεται με την επταετία της Χούντας. Σε αυτό το ντοκιμαντέρ, αλλά και σε άλλα, υπάρχει έντονο το στοιχείο της σάτιρας. Γιατί το θεωρείτε σημαντικό;
Προσπαθώ πάντα στις ταινίες να καταπιάνομαι με σοβαρά θέματα, αλλά αυτή η ενασχόληση να μην είναι ανιαρή. Να είναι δοσμένη με ένα τέτοιο τρόπο, που να κρατά την προσοχή του θεατή. Συγχρόνως, θα πρέπει να τον ενημερώνει αλλά και να τον ψυχαγωγεί. Αυτός είναι ο ρόλος του καλού κινηματογράφου κατά τη γνώμη μου. Παραδείγματος χάρη, στη «Νονά» ένας διάσημος Γερμανός ηθοποιός είναι ντυμένος και μιμείται την Ανγκελα Μέρκελ.
«Η απόδραση από την Αμοργό» είναι μια ιστορία στη διάρκεια της δικτατορίας. Τότε η Αμοργός ήταν τελείως απομονωμένη και αποτελούσε τόπο εξορίας. Υπήρξε μια διεθνής συνωμοσία για την απόδραση ενός Ελληνα πολιτικού εξόριστου, ο οποίος ήταν πολιτικός και υπουργός στην κυβέρνηση Παπανδρέου τη δεκαετία του ’60. Σε αυτή την ταινία δεν χρησιμοποιώ κάποιο ηθοποιό αλλά το ίδιο το υλικό της Χούντας αλλά και επίκαιρα γεγονότα, που αποδεικνύουν όχι μόνο τη βαρβαρότητα αλλά και τη γελοιότητά της.
Εξακολουθείτε να μην μπορείτε να μεταβείτε στις ΗΠΑ εξαιτίας του ντοκιμαντέρ σας «Η εξομολόγηση ενός οικονομικού δολοφόνου»;
Ναι, εξακολουθεί να συμβαίνει αυτό. Δεν μπορώ να πάω διότι είμαι στη μαύρη λίστα. Πήγα να πάρω βίζα μαζί με δύο συνεργάτες μου για την Αμερική το 2010 και μου είπαν να περιμένω για να με ειδοποιήσουν. Από τότε περιμένω και έχουν περάσει πέντε χρόνια. Δεν μου το δικαιολόγησαν καθόλου. Εκτοτε, έκανα πολλές προσπάθειες, προσέφυγα στους «Ρεπόρτερ χωρίς σύνορα», μια διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση για τα διακαιώματα του Τύπου και των δημοσιογράφων, έχω κάνει παραστάσεις στους πρέσβεις και στο Υπουργείο Εξωτερικών της Αμερικής… Ακόμα και προσπάθειες να πάρω μια βίζα απλή, που να μην έχει σχέση με τη δουλειά μου, έκανα, αλλά απέτυχαν.
