Ο Στέλιος Κούλογλου, συγγραφέας και ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ μιλά για την προσφυγική κρίση στο ισπανικό περιοδικό Diagonal
Της δημοσιογράφου Gladys Martinez Lopez
Ποιοι πιέζουν την ελληνική κυβέρνηση να εμποδίσει το πέρασμα των προσφύγων;
Η Γερμανία και άλλες χώρες, όπως η Ουγγαρία, είπαν ότι η Ελλάδα δεν προστατεύει τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Αυτό είναι παράλογο, πρώτον, επειδή έχουμε μια ακτογραμμή χιλιάδες χιλιόμετρα, με εκατοντάδες ελληνικά νησιά κοντά στην Τουρκία. Επίσης, τι θα πει δεν προστατεύει τα σύνορα; Αν έρχεται μια βάρκα με 60 άτομα, τι κάνουμε; Τους σκοτώνουμε; Τους πνίγουμε; Η απάντηση ήρθε την περασμένη εβδομάδα από τον Βέλγο υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος είπε: «Ναι, πνίξτε τους». Η Ελλάδα δεν θέλει να το κάνει αυτό. Είμαστε υποχρεωμένοι από το διεθνές δίκαιο να λαμβάνουμε και να εξετάζουμε όλες τις αιτήσεις ασύλου. Ορίζεται από το νόμο, για να μην αναφέρουμε τον ανθρωπισμό, την προστασία της ζωής των ανθρώπων …
Τώρα λένε ότι η Ελλάδα έχει καθυστερήσει την κατασκευή των hot spots (κέντρα ταυτοποίησης των προσφύγων). Αλλά ας υποθέσουμε ότι η Ελλάδα κάνει τη δουλειά της τέλεια, ότι όλοι οι πρόσφυγες εξετάζονται γρήγορα. Το ερώτημα είναι τι κάνουμε με αυτούς αργότερα, αν κανείς δεν τους θέλει. Τον Σεπτέμβριο έγινε μια συμφωνία για 160.000 πρόσφυγες, που ήταν κυρίως στην Ελλάδα, να αποσταλούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ξέρετε πόσοι έχουν φύγει; 300 από τους 160.000. Και αντί να επικρίνουν τις χώρες που δεν δέχονται πρόσφυγες, όπως η Ουγγαρία, η οποία κατασκευάζει επίσης τείχη και συρματοπλέγματα, κατηγορούν την Ελλάδα, ότι έχει καθυστερήσει τη διέλευση των προσφύγων που δε θέλει κανείς. Είναι παράλογο.
Είναι σε θέση να αρνηθεί τις πιέσεις η ελληνική κυβέρνηση;
Η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι σε θέση ισχύος, διότι είναι εύκολο για τους πρόσφυγες να φτάσουν στην Ελλάδα, αλλά θα είναι πολύ δύσκολο να φύγουν, αν τα σύνορα ανάμεσα στην Ελλάδα και την πΓΔΜ κλειστά.
Αυτό θα ήταν μια καταστροφή …
Η καταστροφή είναι τώρα. Ο βέλγος υπουργός είπε ότι η Ελλάδα πρέπει να δημιουργήσει ένα στρατόπεδο για 400.000 πρόσφυγες. Δηλαδή, μεγαλύτερο από το Άουσβιτς. 130.000 αστυνομικοί θα χρειαζόταν για να επιβλέπουν σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπων … Αυτό μας προτείνουν. Το σχέδιο είναι σαφές. Με το πρόσχημα ότι η Ελλάδα δεν κάνει τη δουλειά της, κλείνουμε τα σύνορα και την αφήνουμε να τα βγάλει πέρα μόνη της με χιλιάδες πρόσφυγες.
Ποιες θα είναι οι συνέπειες;
Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε αναλάβει ένα τέτοιο βάρος των προσφύγων, διότι είναι σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση. Η Χρυσή Αυγή και οι φασίστες, θα επωφεληθούν από αυτό. Προς το παρόν, οι κάτοικοι της Λέσβου έχουν δείξει μια απίστευτη αλληλεγγύη. Ο πληθυσμός της είναι 50.000 και το 2015 έχει φτάσει μισό εκατομμύριο ανθρώπων στη Λέσβο. Ακόμα και εν μέσω αυτής της κρίσης, και παρά την οικονομική κρίση, έχουν βοηθήσει τους πρόσφυγες, αλλά εάν αυτή η κατάσταση γίνεται μόνιμη, τι κάνουμε; Έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές μας το να κατάσχουμε τα χρήματά τους, όπως κάνουν η Δανία και κάποια γερμανικά κρατίδια.
Πιστεύετε ότι ασκούνται πιέσεις προς ένα τέλος της Σένγκεν;
Είναι πιθανό. Υπάρχει μια μεγάλη τάση για εθνικούς εγωισμούς, έλλειψη αλληλεγγύης σε όλους τους τομείς, και στην οικονομία. Σήμερα έχω έρθει στο Στρασβούργο, για πρώτη φορά μετά από χρόνια έπρεπε να περάσω τελωνειακό έλεγχο. Λένε ότι είναι προσωρινό, με το πρόσχημα της τρομοκρατίας, αλλά είναι η αρχή για την κατάργηση της αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας ακόμη και εντός Σένγκεν.
Ο Ιωάννης Μουζάλας, Έλληνας Υπουργός Μετανάστευσης, ζήτησε βοήθεια από τη Frontex να απελάσει τους μετανάστες στην Τουρκία … Δεν είναι άδικη διάκριση μεταξύ μεταναστών και προσφύγων;
Δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά σ’αυτόν τον τομέα. Υπάρχουν άνθρωποι από το Πακιστάν, την Υεμένη, την Αφρική, την Αίγυπτο, τη Λιβύη …η Λιβύη βρίσκεται σε πόλεμο, δεν καταλαβαίνω γιατί δε την συμπεριλαμβάνουν. Κάνουν ένα είδος επιλογής, διότι, κατά παράβαση όλων των διεθνών νόμων, αποφασίστηκε στη Γερμανία και σε άλλες χώρες βόρεια της Ελλάδας να δέχονται μόνο τους πρόσφυγες που προέρχονται από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Ο Μουζάλας είπε ναι, γιατί δεν υπάρχει διέξοδος. Αλλά είναι πολύ δύσκολο. Υπάρχουν άνθρωποι που ρίχνουν τα διαβατήριά τους στη θάλασσα και φτάνουν στην Ελλάδα χωρίς χαρτιά και λένε ότι προέρχονται από τη Συρία. Είμαστε υποχρεωμένοι, αν κάποιος το ζητά, να εξεταστεί το αίτημά του για άσυλο.
Οι οικονομικοί μετανάστες θα είναι οι μεγαλύτεροι χαμένοι;
Ναι. Νομίζω ότι οι άνθρωποι που μπορούν να ταυτοποιηθούν και δεν προέρχονται από τη Συρία πρόκειται να πληρώσουν το τίμημα. Δηλαδή, οι αφρικανοί. Είναι μια ειρωνεία της ιστορίας, αλλά και πάλι οι αφρικανοί πρόκειται να πληρώσουν το τίμημα, επειδή προφανώς δεν προέρχονται από τη Μέση Ανατολή.
Ποια μέτρα θα λάβει η Ελλάδα τους επόμενους μήνες;
Κατ αρχάς, την ολοκλήρωση των hot spots για να αποφύγει να δώσει ένα πρόσχημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που λέει ότι το πρόβλημα των προσφύγων είναι σφάλμα της Ελλάδας. Θα ζητήσει επίσης οικονομική βοήθεια, διότι δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε μόνοι μας. Ούτε υπάρχει μια συμφωνία ελάφρυνσης των νέων μέτρων λιτότητας του μνημονίου που εγκρίθηκε το καλοκαίρι. Είναι πολύ δύσκολο.
Σκοπεύετε να ζητήσετε μια ελάφρυνση του μνημονίου;
Δεν ξέρω. Αλλά θα ζητήσουμε χρήματα για να διαχειριστούμε το θέμα των προσφύγων. Η Τουρκία έχει συνάψει συμφωνία για 3.000 εκατομμύρια ευρώ και η Ελλάδα υποφέρει. Στην Τουρκία υπάρχει μια ανθούσα παραοικονομία, με διακινητές, βάρκες, ψαράδες, εστιατόρια … Η συμφωνία υπεγράφη τον Δεκέμβριο, αλλά η Τουρκία δεν έχει κάνει τίποτα. Στην Ελλάδα οι άνθρωποι φτάνουν αδέκαροι και δεν λαμβάνουμε ενίσχυση, διότι η Ελλάδα διαθέτει λιγότερα διαπραγματευτικά μέσα από την Τουρκία. Τον Ιανουάριο, 50.000 άνθρωποι έχουν φτάσει στην Ελλάδα. Και είμαστε στο χειμώνα, έχει κρύο, υπάρχουν μεγάλα κύματα και η θάλασσα είναι ταραχώδης. Φανταστείτε τι θα συμβεί το καλοκαίρι.
