Αποκαλυπτικά ιστορικά στοιχεία περιέχονται στο νέο βιβλίο του Στέλιου Κούλογλου «Μαρτυρίες για τη δικτατορία και την Αντίσταση», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Εστία.
Ο Μπομπ Κήλυ, πολιτικός σύμβουλος στην αμερικανική πρεσβεία εκείνη την εποχή εξηγεί γιατί ο βασιλιάς Κωνσταντίνος επέλεξε την 13η Δεκεμβρίου για το αντι-πραξικόπημα του. Και πως το ήξεραν όλοι, ανάμεσα τους και ο δικτάτορας Παπαδόπουλος που στέλνει τον έμπιστο του Νίκο Φαρμάκη να προειδοποιήσει τον Κωνσταντίνο. Ο επίσης πολιτικός σύμβουλος της πρεσβείας, Τζον Ντέι εξιστορεί πως σε σημείωμά του, προέτρεπε οι ΗΠΑ να μην μείνουν απαθείς στο αντι-πραξικόπημα, και πως εάν στηριχθεί ο Βασιλιάς, θα μπορεί ο Καραμανλής να ηγηθεί μιας μεταβατικής κυβέρνησης έχοντας την υποστήριξη του στρατού, του παλατιού και του Γεώργιου Παπανδρέου. Τέλος, ο πρέσβης Φίλιπ Τάλμποτ περιγράφει τις τελευταίες ώρες του Βασιλιά πριν το ξημέρωμα της 13ης Δεκέμβρη.
Απόσπασμα από την μαρτυρία του Μπομπ Κήλυ:
Το ενδιαφέρον ήταν πως μου είχαν δώσει ως ημερομηνία, τη 13η Δεκεμβρίου.
Ρώτησα «γιατί στις 13;»
Μου είπαν «γιατί είναι ο τυχερός αριθμός του Βασιλιά».
Υπήρχε, λοιπόν, ημερομηνία. Κι αυτό το θεώρησα παράξενο. Να έχεις ορίσει ημερομηνία από τόσο νωρίτερα; Πόσοι ακόμα το ήξεραν; Την παρατήρηση αυτή, την έβαλα, λοιπόν, στην αναφορά μου.
Τη μέρα του πραξικοπήματος, όταν γύρισα στην πρεσβεία, μου είπε ο πρέσβης: «θυμάσαι το σημείωμα, που μου είχες δώσει; Είχε τη σημερινή ημερομηνία, επάνω, 13 Δεκεμβρίου».
Του απάντησα: «σωστά».
Μου είπε: «αν το ήξερες εσύ, εγώ και ο Μαύρος, τότε θα το ήξεραν και οι συνταγματάρχες».
Προφανώς, παρακολουθούσαν τα τηλέφωνα διαφόρων πολιτικών που είχαν συμφωνήσει στο θέμα. Τα ήξεραν όλα. Παρακολουθούσαν τον Βασιλιά, πράγμα, που τον ενόχλησε πολύ, όταν το έμαθε. Αν, όμως, ήσουν στην Αντικατασκοπεία, όπως ήταν αυτοί, δε σου ήταν δύσκολο να παρακολουθήσεις ένα τηλέφωνο, ακόμα κι αν αυτό είναι του Βασιλιά.
Απόσπασμα από την μαρτυρία του Νίκου Φαρμάκη
Στις 15 Νοεμβρίου, ζήτησα ακρόαση. Επί μιάμιση ώρα ανέλυα στον Βασιλιά γιατί δεν έπρεπε να κάνει το αντικίνημα, για το οποίο είχα πολλές πληροφορίες, τόσο από κοινωνικές, όσο και από στρατιωτικές επαφές. Τους παρακολουθούσανε. Μιλούσε στο τηλέφωνο ο Βασιλιάς.
Το ενδιαφέρον είναι ότι μερικές μέρες πριν είχα δει τον Παπαδόπουλο και με ρώτησε «έχεις δει τελευταία τον Βασιλέα;»
Λέω «όχι, αλλά θα τον δω».
Μου λέει «να με ειδοποιήσεις πότε θα τον δεις».
Και τον ειδοποίησα ότι μου έδωσαν ακρόαση μια εβδομάδα πριν. Φτάνοντας στα ανάκτορα βλέπω ξαφνικά τον Παπαδόπουλο. Είχε πάει από νωρίτερα.
Δεν ξέρω τι του είπε ο Παπαδόπουλος εκείνη την ημέρα που ήμουνα και εγώ, αλλά υποπτεύομαι ότι γι’ αυτό ήρθε και αυτός την ίδια ημέρα. Ήταν φιλύποπτος πάντοτε προς όλους. Και όταν εγώ του είπα τι θα πω στον Βασιλέα, δεν με εμπόδισε. Με κοίταξε, που σήμαινε «κάνε ό,τι θέλεις». Πιστεύω ότι ο Παπαδόπουλος ήθελε ο Βασιλιάς να προειδοποιηθεί από έναν φίλο του στέμματος, διότι αν το έλεγε εκείνος θα εθεωρείτο ένα είδος εκφοβισμού.
Απόσπασμα από την μαρτυρία του Τζον Ντέι
Ο Βασιλιάς ήταν μικρός σε ηλικία, χωρίς εμπειρία στην οργάνωση αντί-πραξικοπημάτων, ωστόσο εμείς είχαμε τα μέσα να τον βοηθήσουμε. Νομίζω ότι μπορούσαμε να είχαμε διασφαλίσει την επιτυχία μιας τέτοιας προσπάθειάς του. Προφανώς, ήταν απαραίτητη η υποστήριξη των υψηλόβαθμων αξιωματικών του ελληνικού Στρατού, στη βόρεια Ελλάδα. Ειδικά, η υποστήριξη του Γ’ Σώματος Στρατού. Αν είχε την υποστήριξή του ο Βασιλιάς, η χούντα δεν θα είχε καμία διάρκεια. Το υπογράφω! Όταν το αντί-πραξικόπημα απέτυχε, η κατάσταση άλλαξε άρδην. Η χούντα κατάφερε να απομακρύνει όλους τους υψηλόβαθμους αξιωματικούς, που δεν την υποστήριζαν πλήρως. Εφόσον αυτοί είχαν απομακρυνθεί, δεν είχε ο βασιλιάς καμία ισχύ, πλέον. Αν είχε επιτύχει, ο ίδιος θα είχε γίνει ήρωας. Θα είχαμε αποφύγει επτά χρόνια χούντας. Θα είχαμε αποφύγει αυτό που έγινε στην Κύπρο.
Εάν πετύχαινε το αντί-πραξικόπημα, θα σχηματιζόταν μεταβατική κυβέρνηση για να σχεδιάσει το καινούργιο Σύνταγμα. Αυτό θα διαρκούσε ένα χρόνο, δύο, με εξουσία, όχι δικτατορική, αλλά έστω, μη-κοινοβουλευτική. Το μόνο άτομο, που είχε το ανάστημα να προΐσταται μιας τέτοιας κυβέρνησης, εκείνη την εποχή, κατά τη γνώμη μου, ήταν ο Καραμανλής. Όλοι οι υπόλοιποι, ο Μαύρος, ο Πιπινέλης, ο Μαρκεζίνης ήταν συνδεδεμένοι με το πρόσφατο παρελθόν και δεν είχαν εθνικό έρεισμα. Ο Καραμανλής είχε την υποστήριξη του στρατού, του Βασιλιά, ακόμα και ο γέρο-Παπανδρέου είχε πει ότι θα υποστήριζε μια μεταβατική κυβέρνηση υπό τον Καραμανλή. Μας το είχε πει. Η μοναδική, που διαφωνούσε, πρέπει να ήταν η Φρειδερίκη. Ποτέ της δεν χώνεψε τον Καραμανλή.
Απόσπασμα από την μαρτυρία του Φίλιπ Τάλμποτ
Το βράδυ πριν το αντι-πραξικόπημα της 13ης Δεκεμβρίου 1967, είχαμε κληθεί σε ένα δείπνο στο οποίο θα παρευρισκόταν και το βασιλικό ζεύγος. Μας είχε ζητηθεί, μάλιστα, να μην καθυστερήσουμε. Το βασιλικό ζεύγος ήταν αν και ήρθε με καθυστέρηση. Κάθισαν σε έναν καναπέ κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου, πράγμα τρυφερό μεν, αλλά ασύνηθες έως τότε.
Πολύ αργά το βράδυ κάλεσα τον Βασιλιά να πιει μαζί μας. Και ξαφνιάστηκε. Αργότερα σκέφτηκα, μήπως νόμιζαν ότι γνώριζα κάτι. Δεν ήξερα. Απλώς, η συμπεριφορά του με είχε ξενίσει. Με κάλεσε να πάω στο Τατόι, την άλλη μέρα, και πάλι -περιέργως- μου ζήτησε να είμαι εκεί στις 07:50. Πήγα. Φορούσε στρατιωτική στολή. Θα αναχωρούσε προς βορρά, αμέσως μόλις έφευγα εγώ, για να αναλάβει τη διοίκηση των εκεί στρατευμάτων και να δώσει τέλος στην άσχημη αυτή κατάσταση. Αυτή ήταν η τελευταία φορά που τον είδα στην Ελλάδα.
Το βράδυ του αποτυχημένου βασιλικού πραξικοπήματος, με κάλεσε ο Γ. Παπαδόπουλος θυμωμένος διότι είχα συνομιλήσει με τον Βασιλιά το πρωί. Είπα ότι εφόσον ο Βασιλιάς ήταν ο αρχηγός του κράτους ήταν δικαίωμά μου να του μιλήσω ως πρέσβης. Είχε πολύ θυμώσει που ο Βασιλιάς είχε πάρει μία τέτοια πρωτοβουλία εναντίον του.
