Στις πρώτες μέρες της δίκης για τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, ξεχώρισε η μαρτυρία της 18χρονης που τράβηξε το βίντεο- ντοκουμέντο. Ο Ντέρεκ Σόβιν πατάει το θύμα του στο λαιμό για 9 λεπτά, ενώ οι τρεις συνάδελφοι του αστυνομικοί, επίσης κατηγορούμενοι, παραμένουν αδιάφοροι. Τι θα είχε γίνει αν η νεαρή κοπέλα δεν βρισκόταν εκεί με το κινητό της; Θα είχαν ξεκινήσει η περσινή εξέγερση των Μαύρων στις ΗΠΑ και οι μεγάλες αντιρατσιστικές εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο;
Πριν μερικές δεκαετίες, πιθανότατα δεν θα είχε συμβεί τίποτα. Η αστυνομία θα υποστήριζε ότι ο Φλόιντ είχε προβάλλει αντίσταση και θα είχε πιθανότατα τρομοκρατήσει ή απειλήσει τους όποιους αυτόπτες μάρτυρες. Το έχουμε δει σε δεκάδες αμερικανικές ταινίες. Ακόμη κι αν η υπόθεση έφτανε στο ακροατήριο, οι αστυνομικοί θα αθωώνονταν, τουλάχιστον λόγω αμφιβολιών.
Αλλά σήμερα αυτό δεν είναι εύκολo. Γιατί πέρα από το περισσότερο γνωστό βίντεο των 9 λεπτών , η εισαγγελία παρουσίασε χθες στη δίκη δύο ακόμη βίντεο περαστικών από τον τόπο του εγκλήματος. Το ένα μάλιστα έδειχνε τον ένα αστυνομικό, με βλέμμα συνένοχου, να κοιτάζει μήπως υπάρχουν μάρτυρες για να τους απομακρύνει. Υπάρχουν ακόμη ένα βίντεο από την επιχειρησιακή κάμερα ενός από τους αστυνομικούς με ουδέτερα πλάνα αλλά και δύο από τις κάμερες ασφαλείας γειτονικών καταστημάτων. Δύσκολο να μην υπήρχε ένα βίντεο- ντοκουμέντο.
Αυτό που θα μπορούσε να αποκληθεί «εκδημοκρατισμός της εικόνας», έχει αλλάξει τα δεδομένα στη στοιχειοθέτηση της αστυνομικής βίας. Παλιότερα, η εικόνα ήταν όπλο στα χέρια των ισχυρών. Τις φωτογραφίες αλλά και τις κινούμενες εικόνες με τους λιντσαρισμένους και κρεμασμένους Αφροαμερικανούς, τις τραβούσαν οι ίδιοι οι ρατσιστές και η Κου Κλουξ Κλαν, που είχαν το μέσο (φωτογραφική ή μικρή κινηματογραφική κάμερα) στα χέρια τους. Το ίδιο έκαναν και οι Ναζί με τις μαζικές εκτελέσεις των πρώτων χρόνων του Πολέμου, πριν καταλάβουν ότι το τέλος έρχεται και πρέπει να κρύψουν τα πειστήρια των εγκλημάτων τους.
Όταν οι φωτογραφικές μηχανές και ιδίως οι βιντεοκαμέρες γίνονται προσιτές στο ευρύ κοινό, τα πράγματα αλλάζουν. Σημείο καμπής το 1991, η βιντεοσκόπηση από έναν πολίτη της δολοφονίας του Ρότνει Κινγκ θα προκαλέσει μια εξέγερση στο Λος Αντζελες που θα επεκταθεί σε όλη τη χώρα. Θα ακολουθήσουν και άλλα παρόμοια περιστατικά, πριν το ποτήρι ξεχειλίσει με τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ: οι κινούμενες εικόνες με τη πρωτοφανή βαρβαρότητα της εν ψυχρώ εκτέλεσης, θα προκαλέσουν ανατριχίλα και παγκόσμιο σοκ.
Στη δική της Μινεάπολης, θα κουραστεί πολύ ο συνήγορος του Σόβιν για να πείσει τους ενόρκους για αυτό που τους τόνισε στην εισαγωγική του αγόρευση, ότι δηλαδή «η υπόθεση είναι πολύ περισσότερο από 9 λεπτά και 29 δευτερόλεπτα». Η δύναμη της εικόνας είναι εκτυφλωτική. Το ξέρουμε, από τις εικόνες των στρατοπέδων συγκέντρωσης το 1945, μέχρι το φιλμάκι με την είσοδο του τανκς στο Πολυτεχνείο, το 1973.
Με τις κάμερες στα κινητά τηλέφωνα ο εκδημοκρατισμός της εικόνας έχει εκτοξευθεί και για αυτό οι κάθε λογής καταπιεστικές εξουσίες ονειρεύονται να περιορίσουν ή και να απαγορεύσουν τη χρήση των κινητών στις διαδηλώσεις. Αν δεν υπήρχαν, θα είχαμε άραγε την πλήρη εικόνα και όλα τα πειστήρια για τις πρόσφατες αστυνομικές βιαιότητες στη Νέα Σμύρνη και όσα επακολούθησαν; Πιθανότατα όχι. Αν παλιότερα λέγαμε ότι μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις, τώρα μπορούμε να πούμε ότι και μια εικόνα από κινητό αξίζει χίλια ΜΑΤ.
Άρθρο του Στ. Κούλογλου στο tvxs.gr
