Η απάτη της Κυψέλης έχει μια ποιοτική διαφορά με τις προηγούμενες. Υπήρχαν και στο παρελθόν ψεύτικες και παραπλανητικές εικόνες καθώς και fake ρεπορτάζ στην ελληνική τηλεόραση, Στην εξέγερση της Αλβανίας το 1997, κάποιοι ρεπόρτερ έδιναν δολάρια σε οπλοφόρους Αλβανούς για να πυροβολούν στην κάμερα, την ώρα της ζωντανής σύνδεσης με το δελτίο ειδήσεων στην Αθήνα.
Μάλιστα, επειδή τότε οι αλβανικές εξελίξεις επηρεάζονταν πολύ από την Ελλάδα, η μεγάλη αναταραχή στη γειτονική χώρα κράτησε μερικές μέρες περισσότερο: οι Αλβανοί τηλεθεατές κοιτούσαν τα ελληνικά κανάλια και έβλεπαν ότι συνεχιζόταν η εξέγερση, χωρίς να ξέρουν ότι διαρκούσε όσο και τα δελτία ειδήσεων. Τελείωνε με τους τίτλους τέλους, που μας πληροφορούν ποια καταστήματα ντύνουν τις παρουσιαστές.
Ο σκληρός ανταγωνισμός ανάμεσα στα νεότευκτα ιδιωτικά κανάλια- η ιδιωτική τηλεόραση είχε πάρει το πράσινο φως μόλις το 1989- οδήγησε σε μια ακόμη πιο χονδροειδή εξαπάτηση. Το 1999 ο πρόεδρος Κλίντον βομβάρδισε τη Βαγδάτη, για να στρέψει την προσοχή της κοινής γνώμης από το ροζ του σκάνδαλο. Εχει βγει και ξεκαρδιστική ταινία για αυτό (wok the doc) με τον Ντε Νίρο και τον Χόμφαν σε μεγάλη φόρμα.
- Διαβάστε επίσης:ΕΡΤ: Στη Μόσχα της Κυψέλης
Παρουσιάστηκε τότε από το πουθενά ο Φάνης Παπαδάκης, ένας θαρραλέος Έλληνας ανταποκριτής που βρέθηκε στη Βαγδάτη και μετέδιδε ζωντανά τους βομβαρδισμούς. Τα ελληνικά κανάλια ξεκίνησαν έναν πλειστηριασμό προσφορών, για να κερδίσουν την αποκλειστικότητα των ανταποκρίσεων του.
«Αισθανόμουν σαν τη Βιουγιουκλάκη», μου είπε σε ένα «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα» που αποκάλυψε όλες τις πτυχές του σκανδάλου: ο Παπαδάκης μετέδιδε από την Πάφο, χωρίς ποτέ οι διαγκωνιζόμενοι εργοδότες του να ελέγξουν ποιος ήταν, πώς βρέθηκε πολεμικός ανταποκριτής και μάλιστα στη Βαγδάτη ή ότι τού τηλεφωνούσαν στην Κύπρο. Και ίσως, επειδή ήταν φιλόδοξος ή δεν μπορούσε να διαλέξει, μετέδιδε σε δύο τρία κανάλια συγχρόνως.
Τα τελευταία από ένα σημείο και πέρα κατάλαβαν την απάτη, αλλά συνέχισαν να τον χρησιμοποιούν γιατί ανέβαζε την τηλεθέαση. Τελικώς η υπόθεση αποκαλύφθηκε, όταν τον κάρφωσε ένα κανάλι με το οποίο ο ταλαιπωρημένος Παπαδάκης (δεν είναι και λίγο να μιλάς συνέχεια σε 3-4 κανάλια λέγοντας αρλούμπες από το μυαλό σου και με μοναδική πηγή έμπνευσης το CNN) αρνιόταν να συνεργαστεί!.
Δύο χρόνια μετά είχαμε το διαβόητο «Εδώ Αφγανιστάν». Το Tempo, ένας νέος ενημερωτικός σταθμός με συνεχή ροή ειδήσεων, ευνοήθηκε από την τρομοκρατική επίθεση της 11ης του Σεπτέμβρη του 2001 και κέρδισε σε θεαματικότητα. Αλλά μετά από ένα μήνα το ενδιαφέρον και η τηλεθέαση μειώθηκαν, οπότε η διεύθυνση του σκαρφίστηκε ένα fake ρεπορτάζ παγκοσμίου διαμετρήματος.
Οι Ταλιμπάν ήταν ακόμη στην εξουσία και στο Αφγανιστάν δεν υπήρχε ούτε ίχνος Δυτικού δημοσιογράφου. Το Tempo είχε στείλει κάποιον στο Πακιστάν και άρχισε να διαφημίζει μια «παγκόσμια αποκλειστικότητα»: ήταν το μοναδικό μέσο ενημέρωσης που είχε καταφέρει να μπει στο «Αφγανιστάν των Ταλιμπάν».
Βέβαια οι εικόνες που μετέδιδε φώναζαν απάτη. Τα αυτοκίνητα στο Αφγανιστάν κυκλοφορούν δεξιά, ενώ στις οθόνες πήγαιναν αριστερά, όπως στην παλιά βρετανική αποικία του Πακιστάν. Το σπικάζ μιλούσε για τα μοβόρικα συνθήματα των Ταλιμπάν στους τοίχους που απειλούσαν ότι θα πάρουν το κεφάλι του πρώτου Δυτικού που θα εμφανιστεί. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για διαφήμιση κομπιούτερ.
Το «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα» αποκάλυψε το σκάνδαλο Πέμπτη βράδυ και έγινε πάταγος. Το Τempo και διάφοροι συντάκτες του με πρώτη και καλύτερη την Τατιάνα Στεφανίδου (ο Νίκος Ευαγγελάτος ήταν επικεφαλής της ενημέρωσης) με έβριζαν επί 3 μέρες στις ειδήσεις που επαναλαμβάνονταν κάθε ώρα. Αλλά τη Δευτέρα συνεδρίασε το ΕΣΡ και το ΔΣ. της ΕΣΗΕΑ, που καταδίκασαν την απάτη, επέβαλλαν πρόστιμο και οι αρμόδιοι παραπέμφθηκαν στο Πειθαρχικό της δημοσιογραφικής Ενωσης.
Αλλά η περίπτωση της ΕΡΤ στον τωρινό πόλεμο, με τον ανταποκριτή της να μεταδίδει από την Κυψέλη, είναι διαφορετικής ποιότητας: για πρώτη φορά η δημόσια τηλεόραση υποπίπτει σε τέτοιας έκτασης ατόπημα. Πρόκειται προφανώς για την τόσο αγαπημένη στην κυβέρνηση σύζευξη ιδιωτικού- δημόσιου τομέα.
Οι δικαιολογίες των «κύκλων της ΕΡΤ» δεν έχουν καμία βάση. Βλέποντας 4 παράθυρα με τέσσερις ανταποκριτές, οι τηλεθεατές σχηματίζαν την εντύπωση ότι μετέδιδε από την Μόσχα. Πρόκειται για τον ορισμό της τηλεοπτικής παραπλάνησης. Σε οποιαδήποτε χώρα των «Μένουμε Ευρώπη» οι υπεύθυνοι θα είχαν παραιτηθεί.
Όλα αυτά γίνονται την ώρα που οι πραγματικοί ρεπόρτερ αρχίζουν να δολοφονούνται στον πόλεμο της Ουκρανίας, πασχίζοντας για να μεταδώσουν πραγματικές ειδήσεις, συνεχίζοντας την παράδοση των μεγάλων πολεμικών ανταποκριτών που έγραψαν αριστουργήματα όπως το «Πεθαίνοντας στην Καταλονία» του Τζόρτζ Οργουελ. Χθες ένας εικονολήπτης του αμερικανικού Fox (στη φωτογραφία του άρθρου) και μια Ουκρανή δημοσιογράφος έχασαν τη ζωή τους.
Αλλες παίρνουν το θάρρος να καταγγείλουν τις ψευτιές της κυβέρνησης Πούτιν. Όπως η Μαρίνα Οβσιάνικοβα, εργαζόμενη στο πρώτο κανάλι της ρωσικής δημόσιας τηλεόρασης, που διέκοψε το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του σταθμού κρατώντας πλακάτ πίσω από την παρουσιάστρια με μηνύματα κατά του πολέμου και φωνάζοντας συνθήματα κατά της ρωσικής εισβολής.
Διαβάστε επίσης:Ρωσία: Δημοσιογράφος «εισέβαλε» στο στούντιο, διέκοψε δελτίο ειδήσεων και ύψωσε αντιπολεμικό πλακάτ
«Ντρέπομαι που επέτρεψα να μεταδίδονται ψέματα στην τηλεόραση, ντρέπομαι που επέτρεψα ο ρωσικός λαός να είναι «ζόμπι»», δήλωσε. Προφανώς ο ανταποκριτής και η διοίκηση της ΕΡΤ δεν αισθάνονται καμία ντροπή. Είναι άλλωστε πιο ευχάριστο να «πεθαίνεις» στη Κυψέλη, παρά στην Ουκρανία.
Άρθρο του Στ. Κούλογλου στο tvxs.gr
