Ο πρόεδρος της Ουκρανίας έχει σταθεί δυό φορές τυχερός στη ζωή του, που ξεκίνησε το 1978 στο Kryvyi Rih, μια βιομηχανική πόλη στο κέντρο της χώρας. Μεγάλωσε σε μια ρωσόφωνη εβραϊκή οικογένεια: ο πατέρας είναι καθηγητής και διευθυντής του τμήματος κυβερνητικής του Πανεπιστημίου, η μητέρα του μηχανικός. O παππούς του και τα τρία αδέλφια του, έχασαν τη ζωή τους στο Ολοκαύτωμα.
Παράλληλα με τις σπουδές του στα νομικά, συμμετέχει στο KVN, το ρωσικό ακρωνύμιο για τα «κλαμπ αστείων και εφευρετικών ανθρώπων», ένα εμβληματικό πρόγραμμα της σοβιετικής τηλεόρασης. Κάθε πανεπιστήμιο, κάθε πόλη, έχει τη δική του λέσχη: ο Ζελένσκι διακρίνεται με την εθνική ομάδα της Ουκρανίας, κερδίζοντας το 1997 τον διαγωνισμό μεταξύ των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ.
Η επιτυχία του στην εκπομπή θα αποτελέσει τη βάση της Kvartal 95, της εταιρείας παραγωγής που δημιουργεί. Με τα βίντεο, τα κινούμενα σκίτσα και τα φιλμ της εταιρείας, είναι πλέον διάσημος στην Ουκρανία αλλά και πολύ δημοφιλής στη Ρωσία. Παιχνίδι της ιστορίας, το 2012 σε μια ταινία-παρωδία, ο Ζελένσκι- Ναπολέοντας εισβάλλει στη Ρωσία.
Για πρώτη φορά, η τύχη θα του χαμογελάσει το 2019. Η Ουκρανία, μια από τις πιο φτωχές χώρες της Ευρώπης, μαστίζεται κυριολεκτικά από εκτεταμένη διαφθορά. Από το 2015 έως το 2019, ο Ζελένσκι πρωταγωνιστεί στη δημοφιλή σαπουνόπερα «Υπηρέτης του Λαού». Είναι η ιστορία
ενός καθηγητή ιστορίας, ειλικρινούς, προοδευτικού και μπουχτισμένου με τη διαφθορά, που οι μαθητές του τον πιέζουν να κατέβει για Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Η κρίση στη χώρα είναι στο απόγειο της, τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα έχουν χάσει κάθε αξιοπιστία και ο Ζελένσκι ανακοινώνει την υποψηφιότητα του στις προεδρικές εκλογές. Χωρίς πρόγραμμα αλλά υποσχόμενος «τέλος εποχής». Το κόμμα που ιδρύει παίρνει το όνομα του από τη σαπουνόπερα («Υπηρέτης του λαού»), το επιτελείο του υποψήφιου προέδρου είναι οι παραγωγοί και συνεργάτες του και το κανάλι ενός ολιγάρχη που μεταδίδει τις εκπομπές του, μετατρέπεται σε βασικό προπαγανδιστικό μέσο της εκστρατείας του.
Με ποσοστό 30% στον πρώτο γύρο και ένα θριαμβευτικό 70% στον δεύτερο, γίνεται σε ηλικία των 41 ετών, ο έκτος πρόεδρος της ανεξάρτητης Ουκρανίας. Κάτι ανάλογο είχε επιχειρήσει και ο Σταύρος Θεοδωράκης, αλλά ούτε πρωταγωνιστούσε σε σαπουνόπερα, ούτε στην Ελλάδα η κρίση ήταν τόσο βαθιά, όσο στην Ουκρανία.
Η προεδρική θητεία Ζελένσκι δεν είναι ιδιαίτερα επιτυχής. Η χώρα βρίσκεται σε ημι-εμπόλεμη κατάσταση στις περιοχές του Ντονμπάς και η Κριμαία είναι υπό ρωσικό έλεγχο, οι όποιες προσπάθειες για μια ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία δεν καταλήγουν πουθενά. Και η διαφθορά, το πρόβλημα που έχει εκτοξεύσει τον κωμικό στην προεδρία, προσβάλλει και τον ίδιο.
Τον Οκτώβριο του 2021 δημοσιεύονται τα Pandora papers, αποτέλεσμα μιας διεθνούς συνεργασίας από 600 δημοσιογράφους σε 117 χώρες, που έχουν μελετήσει 11,9 εκατομμύρια ντοκουμέντα για την εξωχώριες (offshore) εταιρίες και την παγκόσμια φοροδιαφυγή. Τα έγγραφα αποκαλύπτουν ότι ο Ζελένσκι και στενοί συνεργάτες του, είχαν δημιουργήσει ήδη από το 2012 ένα δίκτυο offshore εταιρειών.
Διαβάστε επίσης, Pandora Papers: Αυτά είναι τα 14 πιο ηχηρά ονόματα στον ευρωπαϊκό χώρο
Μια εταιρεία offshore, που ανήκει στην Kvartal 95, την εταιρεία παραγωγής του Ζελένσκι, είχε αγοράσει τρία διαμερίσματα στο κέντρο της βρετανικής πρωτεύουσας για ένα ποσό περίπου 7, 5 εκατομμυρίων δολαρίων.
Το ένα, που αποκτήθηκε για 3 εκατομμύρια δολάρια το 2018, βρίσκεται σε ένα πολυτελές συγκρότημα που ονομάζεται Chalfont Court, στην περίφημη Baker Street του Σέρλοκ Χόλμς. Το δεύτερο είναι στο κτίριο Clarence Gate Gardens, δίπλα στο προηγούμενο. Αυτά τώρα ανήκουν στον Σ. Σεφίρ, δεξί χέρι του προέδρου Ζελένσκι. Το τρίτο ανήκει στον Α. Γιάκοβλεφ, συνιδιοκτήτη της Kvartal 95 και βρίσκεται λίγα μέτρα από το Παλάτι του Westminster. Στο όλο σχήμα συμμετείχαν και άλλα στελέχη της εταιρείας παραγωγής, που προέρχονται όλοι από την πόλη Kryvyï Rih, από την οποία κατάγεται ο Ουκρανός πρόεδρος.
Καθώς μπαίνουμε στο 2022, οι πιθανότητες επανεκλογής του Ζελένσκι είναι πολύ περιορισμένες. Λόγω των αποκαλύψεων στα Pandora Papers και της αδυναμίας να υλοποιήσει τις υποσχέσεις του, η δημοφιλία του στις δημοσκοπήσεις βρίσκεται στο ναδίρ.
Στον Λευκό Οίκο, δεν είναι αρεστός. Ο αθυρόστομος Ζελένσκι είχε επαινέσει στο Twitter, τον Ρεπουμπλικάνο Γερουσιαστή Τεντ Κρουζ, από τους βασικούς πολέμιους του προέδρου Μπάιντεν. Στην Ουάσιγκτον, στο επιτελείο του Αμερικανού προέδρου μουρμουρίζουν: «ποιος νομίζει ότι είναι;».
Ο Λευκός Οίκος έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για έναν ηθοποιό που δεν μπορεί να χειριστεί τις μεγάλες γεωπολιτικές προκλήσεις της περιοχής και της χώρας του. «Ο Ζελένσκι ο σόουμαν και καλλιτέχνης έχει αποκαλυφθεί από την πραγματικότητα», γράφουν οι New York Times δύο μέρες πριν την εισβολή.«Πρόκειται για μια ανησυχητική μετριότητα».
Όταν ξεκινάει η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες προβλέπουν ότι το Κίεβο θα πέσει σε δύο μέρες, Αλλά ο Ζελένσκι αποφασίζει να ηγηθεί μιας σθεναρής και ηρωικής αντίστασης που δεν παραδίδεται, καθηλώνει στη συνέχεια τα ρωσικά στρατεύματα που πολιορκούν την πρωτεύουσα και προκαλεί μεγάλες απώλειες στη ρωσική πολεμική μηχανή. Γνωρίζοντας καλά τη δύναμη της εικόνας, παράγει κάθε μέρα βίντεο μιλώντας απλά, χωρίς τον ξύλινο λόγο ενός κλασικού πολιτικού και τα οποία κάνουν τον γύρο του πλανήτη.
Ο μέτριος, ξεγραμμένος κωμικός μετατρέπεται σε λίγες μέρες σε έναν ηγέτη παγκόσμιας κλάσης που αποθεώνεται σε όλο τον κόσμο, από Κογκρέσο σε Κοινοβούλια.Τα σκάνδαλα των offshore έχουν ξεχαστεί, δεν υπάρχουν σε καμία από τις αναρίθμητες αγιογραφίες του διεθνούς τύπου, όπως απουσιάζουν και οι κριτικές για την απαγόρευση 11 κομμάτων της αντιπολίτευσης ή για τους δρακόντειους περιορισμούς που επέβαλλε στα ουκρανικά ΜΜΕ.
Αποθέωση Ζελένσκι στο Βρετανικό Κοινοβούλιο – «Δεν θα τα παρατήσουμε»
«Υπάρχουν δύο τύποι κλόουν», ξεκινούσε μια βιογραφία του η εφημερίδα Liberation. «Ο κοκκινομάλλης, αυθάδης και ο αξιοπρεπής Πιερό. Ο πρόεδρος Ζελένσκι μετακόμισε από τον ένα στον άλλο. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου αποκάλυψε έναν υπέροχο ηγέτη. «Περήφανος», «γενναίος», «επίμονος», «επιδέξιος»… Τα μέσα ενημέρωσης ανακαλύπτουν τις ιδιότητες ενός ήρωα που θα πίστευε κανείς ότι τραγουδά όπως ο Όμηρος».
Ο Ζελένσκι στάθηκε άτυχος, γιατί έτυχε να βρίσκεται στην εξουσία σε μια στιγμή που η χώρα του δέχεται μια καταστροφική επίθεση. Αλλά στάθηκε ξανά τυχερός, γιατί τα ύστερα τιμούν τα πρώτα και με τη γενναία στάση του έχει ήδη περάσει στην ιστορία. Η τύχη του χαμογέλασε για δεύτερη φορά και αυτή τη φορά είχε και πρόσωπο: ονομάζεται Βλαντιμίρ Πούτιν.
Διαβάστε επίσης: Πώς ο Πούτιν έκανε ήρωα τον Ζελένσκι
Άρθρο του Στ. Κούλογλου στο tvxs.gr