ΟΓιώργος Ρωμαίος που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, υπήρξε ένας υποδειγματικός δημοσιογράφος και συγγραφέας. Διευθυντής του Βήματος στις καλές εποχές και της ΕΡΤ πριν τη σημερινή λογοκριτική κατάντια, το 1963 έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην αποκάλυψη των ενόχων της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη, μαζί με άλλους δυο συναδέλφους του, τον Γιώργο Μπέρτσο και τον Γιάννη Βούλτεψη.
Ο Γιώργος ήταν επίσης συγγραφέας βιβλίων, ένας ευγενικός, χαμογελαστός και τίμιος άνθρωπος. Η στάση ζωής του βρίσκεται στους αντίποδες της επαίσχυντης στάσης πολλών σημερινών μεγαλο-« δημοσιογράφων», που και στην πρόσφατη τραγωδία στα Τέμπη (παρα)βίασαν για μια ακόμη φορά τη δεοντολογία.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο Γ. Ρωμαίος μιλά για την υπόθεση Λαμπράκη και τη δική του ιδιαίτερη συμβολή στη δημοσιογραφική έρευνα των «τριών ντετέκτιβ», όπως τους είχε αποκαλέσει ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής: την αποκάλυψη των παρακρατικών οργανώσεων, που είχαν οργανώσει και εκτελέσει τη δολοφονία του βουλευτή της αριστεράς.
Αναφέρεται επίσης στην απόπειρα του πρωθυπουργικού γραφείου να τον δωροδοκήσει, για να μη δημοσιεύσει την έρευνα του. Στο τέλος του άρθρου μπορείτε να παρακολουθήσετε και τα ντοκιμαντέρ, για τα οποία έγινε η συνέντευξη που ακολουθεί:
Διαβάστε επίσης: Πέθανε ο Γιώργος Ρωμαίος
ΕΡ Σ. Κούλογλου Όταν εσύ ανεβαίνεις στη Θεσσαλονίκη την επόμενη μέρα της δολοφονίας, τι κλίμα υπάρχει;
ΑΠ Ηταν τρομοκρατικό. Εμείς οι δημοσιογράφοι, όσοι ερευνούσαν την αλήθεια, δέχονταν από την Αστυνομία και τους παρακρατικούς συνεχείς απειλές. Παρακολουθούσαν τα πάντα, πίσω μας πάντοτε υπήρχαν ασφαλίτες.
Η αστυνομία τήρησε τη μαφιόζικη Ομερτά και αρνήθηκε να συμπράξει στην ανάκριση. Εμείς κάναμε την έρευνα. Άλλωστε ο Καραμανλής, σε ένα μικρό σημείωμα του, στα αρχεία που έχουν δημοσιευτεί, μας χαρακτήρισε «δημοσιογράφους ντετέκτιβ»
Δηλαδή ό,τι βγήκε στο ανακριτικό υλικό, βγήκε κυρίως από εμάς τους 3 δημοσιογράφους. Υπήρξαν και περιπτώσεις όπου λειτουργήσαμε σε βάρος της δημοσιογραφίας, με ποια έννοια: υπήρξαν κάποια σοβαρά στοιχεία τα οποία τα δίναμε στον ανακριτή και δεν τα δημοσιεύαμε πριν τα αξιοποιήσει. Γιατί θεωρούσαμε ότι ήταν μια πολύ μεγάλη υπόθεση από πολιτικής πλευράς.
ΕΡ πώς και τι ανακάλυψες εσύ..
ΑΠ: η δολοφονία του Γρήγορη Λαμπράκη τον Μάιο του 1963 οργανώθηκε από τις παρακρατικές οργανώσεις που είχαν συγκροτηθεί στην Ελλάδα λίγα χρόνια πριν. Αυτό αποδείχθηκε από στοιχεία τα οποία βρήκα μετά από μακρά έρευνα, δηλαδή από τα έγγραφα της υπηρεσίας πληροφοριών του Υπουργείου Προεδρίας Κυβερνήσεως, η οποία συγκρότησε τις παρακρατικές οργανώσεις, τις χρηματοδοτούσε και κατηύθυνε τη δράση τους.
Διότι γρήγορα αποδείχθηκε ότι ο ισχυρισμός της αστυνομίας, ότι αυτό το πλήθος που συγκεντρώθηκε κάτω από την αίθουσα που μιλούσε ο Λαμπράκης δήθεν ήταν περαστικοί και μάλιστα Τετάρτη όταν τα μαγαζιά ήταν κλειστά, ήταν μια προσπάθεια -και αυτή ήταν η αρχική θέση της κυβέρνησης- η δολοφονία να εμφανιστεί ως τροχαίο ατύχημα.
Διαβάστε επίσης: Ο ρόλος των παρακρατικών οργανώσεων στη δολοφονία Λαμπράκη
Η έρευνα ξεκίνησε όταν διαπιστώσαμε ότι ο δράστης, ο οδηγός του τρικύκλου, ο Σπύρος Γκοτζαμάνης ήταν μέλος μιας τέτοιας ακροδεξιάς οργάνωσης, δήθεν υπέρ των αγωνιστών και θυμάτων της εθνικής αντίστασης. Το πρώτο που ερευνήσαμε μαζί με τους συναδέλφους, τον Βούλτεψη και τον Γιώργο τον Μπέρτσο, ήτανε ποια ήταν αυτή η οργάνωση, ποιος ήταν πίσω της.
Δεν χρειάστηκε πολύ να διαπιστώσουμε ότι ο πρόεδρος και ιδρυτής της λεγόταν Ξενοφών Γιοσμάς. Ψάχνοντας το ιστορικό διαπιστώσαμε, ότι όχι μόνο αντιστασιακός δεν ήτανε, αλλά αξιωματικός με γερμανική στολή, συνεργάτης του Μαξ Μέρτεν, του σφαγέα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.
Ο Γιοσμάς όταν αποχώρησαν το 1944 τα γερμανικά στρατεύματα, έφυγε μαζί τους και πήγε στην Αυστρία, όπου εκεί είχε καταφύγει και ένας άλλος δωσίλογος, ο Τσιρονίκος. Ο τελευταίος συγκρότησε εξόριστη φιλοναζιστική ελληνική κυβέρνηση και ο Γιοσμάς ήταν υπουργός προπαγάνδας.
Μετά την ήττα των Ναζί γύρισε στην Ελλάδα, συνελήφθη, καταδικάστηκε σε θάνατο ως δωσίλογος, έμεινε για λόγο καιρό στην φυλακή και μετά απελευθερώθηκε. Είχε μάλιστα δικηγόρο τον Δημήτριο ή Τάκο Μακρή, έναν από τους ισχυρότερους υπουργούς της κυβέρνησης Καραμανλή.
Διαβάστε επίσης: Φάκελος δωσιλογισμός: Από πιστοί συνεργάτες των ναζί, χρήσιμοι εντολοδόχοι των μεταπολεμικών ελληνικών κυβερνήσεων
Ο Γιοσμάς έβγαλε μια εφημερίδα, η οποία μάλιστα είχε το σταυρό τον γερμανικό. Δεν έκρυβε ποτέ τις φιλοναζιστικές του απόψεις και ίδρυσε αυτή την οργάνωση, δήθεν υπέρ των αγωνιστών και θυμάτων της εθνικής αντίστασης . Μέλος της ήταν ο Γκοτζαμάνης, ο οποίος είχε και μια ταυτότητα, θεωρημένη από την αστυνομία, που έγραφε ότι ο κάτοχος της θα χρησιμοποιείται από την αστυνομία, όποτε τόν χρειάζεται για την υπεράσπιση της πατρίδας.
Λίγες μέρες πριν από τη δολοφονία του Λαμπράκη αυτή η οργάνωση είχε αξιοποιηθεί από την αστυνομία για τα μέτρα προστασίας του Γάλλου προέδρου Ντεγκόλ, που είχε επισκεφτεί τη Θεσσαλονίκη. Τους είχαν βάλει για να αναγνωρίζονται μεταξύ τους και από την αστυνομία μια καρφίτσα στο στήθος. Από τότε έμεινε στην ιστορία ως η οργάνωση Καρφίτσα.
Τα έγγραφα που είχα δημοσιεύσει ήταν αποκαλυπτικά. Πώς οργάνωναν τις αντί-συγκεντρώσεις με σκοπό τη διάλυση των συγκεντρώσεων της ΕΔΑ, ποιοι ήταν αναμειγμένοι και μάλιστα υπάρχει ένα έγγραφο που σαφώς λέει ότι χρησιμοποιήθηκαν στο εκλογικό πραξικόπημα του 1961.
Ο Μήτσου αναφέρεται σε αυτά τα έγγραφα ως καθοδηγητής. Ο Μήτσου ήταν ο στρατηγός, ο οποίος στη συγκέντρωση το βράδυ της δολοφονίας, ηγείτο μιας μεγάλης δύναμης 180 χωροφυλάκων, με παρούσα και όλη την ηγεσία της αστυνομίας, που έμεινε αδιάφορη στα επεισόδια και στις εκκλήσεις του Λαμπράκη, ότι απειλούσαν να τον σκοτώσουν.
Η σύσκεψη υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή
Το 1958 η ΕΔΑ( το κόμμα της Αριστεράς-ΣΣ) γίνεται αξιωματική αντιπολίτευση. Όλοι βέβαια ανησύχησαν, ήταν κρατική ιδεολογία ο αντικομμουνισμός. Μετά τις εκλογές του ’58 ο Καραμανλής κάλεσε κάποιους αξιωματούχους, διανοούμενους κ.λπ. στην Κηφισιά για να το συζητήσουν. Και τότε αποφασίστηκε να δημιουργηθεί μια άτυπη επιτροπή για να εξετάσει το πρόβλημα της ανόδου της Αριστεράς και πως θα το αντιμετωπίσει.
..Μέσα σε αυτή την συνάντηση βρέθηκε ο Γεώργιος Παπαδόπουλος. Συμμετείχε και ο Γεώργιος Γεωργαλάς, κομμουνιστής από τα 15 του που είχε περάσει στο άλλο στρατόπεδο, ήταν ο ιδεολογικός καθοδηγητής του αντικομουνισμού. Ήταν αυτός ο οποίος πρότεινε τις αντισυγκεντρώσεις. Στο σχετικό έγγραφό του λέει ότι πρέπει, όλες οι υπηρεσίες να ενημερώνονται αμέσως σε όλη την Ελλάδα πότε γίνονται οι συγκεντρώσεις και να λαμβάνονται αμέσως μέτρα για τη συγκρότηση των αντισυγκεντρώσεων. Έτσι οργανώθηκε το παρακράτος, υπό την προστασία της αστυνομίας και σε συνεργασία μαζί της.
Διαβάστε επίσης: Τι απέγιναν τα κεντρικά πρόσωπα της υπόθεσης Λαμπράκη
ΕΡ: Μετά τη δικτατορία είχες κάποιες συνομιλίες με τον Καραμανλή για την περιβόητη φράση του «ποιος κυβερνά αυτό τον τόπο ».
ΑΠ: Είχα τότε αποκαλύψει μια συνομιλία που είχε ο Καραμανλής με τον Νάτσινα, τον αρχηγό της ΚΥΠ. Τις επόμενες δεκαετίες, όταν ήταν πλέον πρόεδρος της Δημοκρατίας και εγώ γενικός διευθυντής στην ΕΡΤ, το είχαμε συζητήσει.
Το πρώτο βράδυ του είπανε, «μα δεν είναι τίποτα, ένα τροχαίο», ένας απλός τραυματισμός. Και μετά, όταν αποκαλύφθηκε ότι κάθε άλλο παρά τροχαίο ήταν, ένιωσε να τον έχουν κοροϊδέψει όλοι, ότι του έχουν κρύψει την αλήθεια. Δικαιολογημένα έβαλε τις φωνές στο Νάτσινα και του είπε αυτό το περίφημο «ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο»; Τελικά αποδείχθηκε ότι δεν ήταν ο μόνος που κυβερνούσε ο Καραμανλής και ήταν και το πρώτο πολιτικό θύμα θα έλεγα αυτής της ιστορίας.
ΕΡ Εσύ πώς βρίσκεις αυτά τα αρχεία;
ΑΠ Καταρχήν έμεινα περίπου 2 μήνες στη Θεσσαλονίκη. Μετά τον πρώτο καιρό άρχιζα να γνωρίζομαι με πρόσωπα, κυρίως των δημοκρατικών παρατάξεων. Κάποιος μου είπε ότι ο διευθυντής του γραφείου της υπηρεσίας πληροφοριών που είχε την εποπτεία των παρακρατικών οργανώσεων Βορείου Ελλάδος, έχει αρχίσει και μετανιώνει. Και τον συνάντησα. Τον έπεισα, τον ανάγκασα; Δεν θα αποκαλύψω τα πάντα!
Μάλιστα με είχε πάρει το Πολιτικό γραφείο του πρωθυπουργού Καραμανλή και μου πρόσφερε ένα πολύ σημαντικό ποσό για να μην τα δημοσιεύσω. Τότε όμως εμείς δουλεύαμε για την ιδέα. ‘Όχι για τα λεφτά.
Δείτε τα ντοκιμαντέρ με την υπόθεση Λαμπράκη και τον Γιώργο Ρωμαίο: «Υπόθεση Λαμπράκη» (Α” και Β” Μέρος)
Άρθρο του Στ. Κούλογλου στο TVXS
