Συνέντευξη εφ΄όλης της ύλης του Στέλιου Κούλογλου, στην εφημερίδα Finance & Market Voice. Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ αναλύει τα αποτελέσματα των εκλογών και τις πολιτικές εξελίξεις στην Ισπανία, όπου «η πολιτική του Βερολίνου ηττήθηκε εκλογικά για τρίτη φορά, μέσα στο 2015».
Σχολιάζει την άνοδο της ακροδεξιάς και στην βόρεια Ευρώπη και το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ του Βορρά και του Νότου: «Η Ενωμένη Ευρώπη θα αντιμετωπίσει σύντομα υπαρξιακά προβλήματα».
Οι εκλογές στην Ισπανία είχαν ως αποτέλεσμα την σημαντική αποδυνάμωση του δικομματισμού και την ανάδειξη της Αριστεράς σε τρίτη δύναμη της χώρας.

Αν στο εκλογικό ποσοστό των Podemos προσθέσετε και αυτό της Ενωμένης Αριστεράς, αναδεικνύεται σε δεύτερη δύναμη. Έχουμε λοιπόν μια σειρά από νέα δεδομένα: Το κίνημα των Αγανακτισμένων του 2011 αποκτά πολιτική έκφραση, μέσω των Podemos, και φτάνει να διεκδικεί την εξουσία. Αυτό γίνεται για πρώτη φορά στην ιστορία των κινημάτων διαμαρτυρίας που παρουσιάστηκαν στη Δύση τις τελευταίες δεκαετίες: μεγάλα κινήματα, από το αντιπολεμικό μέχρι το Occupy Wall street, συχνά εξαφανίζονται χωρίς να αφήσουν ανεξίτηλα ίχνη, γιατί η διαμαρτυρία δεν απάντά στο κεντρικό πρόβλημα: ποιος έχει την εξουσία. Στην Ισπανία διεκδικούν την εξουσία ακριβώς για να αλλάξουν το σύστημα εναντίον του οποίου διαμαρτύρονταν. Πρόκειται για γεγονός ιστορικής σημασίας.

Ποια είναι η επόμενη ημέρα στη χώρα της Ιβηρικής Χερσονήσου;

Τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά. Στην Ελλάδα και την Πορτογαλία, τα κόμματα της αριστεράς είχαν να λύσουν τρεις αντιθέσεις: αριστερά-δεξιά, νέο-παλιό και ναι ή όχι στην λιτότητα. Στην Ελλάδα δημιουργήθηκε κυβέρνηση «λύνοντας» τα δύο προβλήματα (οι ΑΝΕΛ ήταν νέο κόμμα και εναντίον της λιτότητας) στην Πορτογαλία άφησαν στην άκρη το νέο-παλιό και συμμάχησαν εναντίον της δεξιάς και της λιτότητας με το παλιό Σοσιαλιστικό Κόμμα.

Στην Ισπανία, αν στην αριστερά προσθέσουμε το Σοσιαλιστικό Κόμμα και τις έδρες που κέρδισαν μικρότερα κόμματα από την χώρα των Βάσκων και την Καταλονία, τότε θα μπορούσε να σχηματιστεί κυβέρνηση εναντίον της λιτότητας, όπως στη Πορτογαλία. Με την διαφορά ότι εδώ υπάρχει και μια τέταρτη αντίθεση: το μεγάλο πρόβλημα της ανεξαρτησίας της Καταλονίας και των αυτονομιστικών τάσεων σε άλλες περιοχές. Γύρω από αυτό το θέμα Podemos, Σοσιαλιστές και τα μικρότερα αριστερά-ριζοσπαστικά κόμματα θα είναι δύσκολο να συμφωνήσουν, ακόμη και αν κατέληγαν σε ένα μίνιμουμ πρόγραμμα για την οικονομία και εναντίον του ασφυκτικού κορσέ της ευρωζώνης. Η Ισπανία μπαίνει και αυτή σε περίοδο πολιτικής αστάθειας, κι ας φωνάζει ο ηγέτης των Cuidadanos ότι «δεν θα γίνουμε Ελλάδα».

Η άνοδος της Αριστεράς στην Ισπανία και ο κυβερνητικός συνασπισμός κεντροαριστεράς-κομουνιστών στην Πορτογαλία, σε συνδυασμό με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αλλάζουν την εικόνα του Νότου. Παράλληλα, Ολάντ και Ρέντσι αλλάζουν κατά αρκετές μοίρες τις πυξίδες τους προς τα αριστερά. Συνθέτει αυτή η εικόνα μία αλλαγή στην Ευρώπη του σήμερα; Από την άλλη, λαμβάνοντας υπόψη την έξαρση της ακροδεξιάς στην Ήπειρο, είναι αρκετά αυτά τα βήματα για να αλλάξουν οι εφαρμοζόμενες πολιτικές και τα κριτήρια με τα οποία λαμβάνονται οι αποφάσεις;

Μετά την Ελλάδα, οι εξελίξεις σε Πορτογαλία και Ισπανία είναι θετικές, όπως και οι φραστικές, προς το παρόν, διαφοροποιήσεις του Ρέντσι και λιγότερο του Ολάντ. Ο τελευταίος κήρυξε αυτό τον ατέλειωτο πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας και μάλλον με αυτόν βασικά θα ασχοληθεί, στο επόμενο διάστημα. Επίσης η πέραν του Σοσιαλιστικού Κόμματος γαλλική αριστερά, είχε να επιδείξει ισχνότατα ποσοστά στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές.

Σε γενικές γραμμές όμως, βλέπουμε την Ευρώπη να διχάζεται στα δύο. Ο νότος, και λόγω αντιφασιστικής παράδοσης μετά τις σχετικά πρόσφατες δικτατορίες, αναζητεί εναλλακτικά μοντέλα από αυτά που έχουν επιβάλλει Βρυξέλλες- Βερολίνο, μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, στηριγμένα στη δημοκρατία και στο αίτημα για μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη. Αντίθετα στο Βορρά(αλλά και στη Γαλλία που βρίσκεται κάπου στη μέση) κερδίζουν έδαφος ακροδεξιά, ευρωσκεπτικιστικά έως και θρησκόληπτα κόμματα, όπως πρόσφατα στη Πολωνία. ίδια κατάσταση επικρατεί σε όλους τους παλιούς δορυφόρους της Μόσχας, που τώρα γυρνάνε γύρω από το Βερολίνο.

Στην Αυστρία, όπου η παράδοση δεν είναι καθόλου αντιφασιστική, το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας ανέβηκε στη πρώτη θέση στις δημοσκοπήσεις. Βλέπουμε τη γραμμή του Ορμπάν, του ακροδεξιού πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, να υιοθετείται στην Ευρώπη για την αντιμετώπιση του προσφυγικού. Αν συνεχίσει έτσι, η Ενωμένη Ευρώπη θα αντιμετωπίσει σύντομα υπαρξιακά προβλήματα.

Πίσω από όλα αυτά, ψάξτε την κυρία που κινεί τα νήματα: Ακόμη και ο Γερμανός αντικαγκελάριος Γκάμπριελ, αυτή η καρικατούρα Σοσιαλδημοκράτη, κατηγόρησε την Μέρκελ ότι ευθύνεται για την άνοδο της Μαρί Λε Πεν.

Η στρατηγική απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ το περασμένο καλοκαίρι, να προχωρήσει σε έναν επώδυνο συμβιβασμό και να συνεχίσει να εφαρμόζει τα προγράμματα λιτότητας, πως θα μπορούσε να βοηθήσει την ανάδειξη της Αριστεράς σε κυρίαρχη δύναμη στην Ευρώπη; Μήπως οι «νάρκες» που βάζει αυτή η απόφαση απειλούν περισσότερο τον δικό του χώρο, παρά το πεδίο του νεοφιλελευθερισμού;

Προς το παρόν, τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο: oι πιο στενοί σύμμαχοι του ΣΥΡΙΖΑ, το Μπλόκο στη Πορτογαλία και οι Podemos στην Ισπανία, τα πήγαν θαυμάσια στις εκλογές. Παρ ότι το ελληνικό παράδειγμα και οι περιπέτειες του ΣΥΡΙΖΑ στην διαπραγμάτευση με τους δανειστές χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον από τους αντιπάλους τους.

Με βάση τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει καλύτερες επιδόσεις συνεργαζόμενος με κάποια από τα υπόλοιπα κόμματα στην Ελλάδα; Υπό ποιες συνθήκες μπορεί να λειτουργήσει προς όφελος της χώρας ένας μεγάλος συνασπισμός;

Το κακό με την Ελλάδα είναι ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστοι σύμμαχοι. Το Ποτάμι, που ιδρύθηκε την επομένη του ναυαγίου συνένωσης της κεντροαριστεράς με τους 58 κλπ, είχε μπροστά του έναν ορφανό, σοσιαλδημοκρατικό χώρο που έπρεπε να καλύψει. Περιέργως, αντί για αυτό, έστριψε προς τα δεξιά υιοθετώντας νεοφιλελεύθερες θέσεις και οικοδομώντας αντίστοιχες συμμαχίες, με τον Φέρχοφστατ στην Ευρώπη ή τους Cuidadanos στην Ισπανία. Εδώ οφείλεται άλλωστε και η εκλογική του συρρίκνωση, που έδωσε περιθώρια αναπνοής στο ΠΑΣΟΚ.

Στο τελευταίο δυστυχώς εξακολουθεί να κυριαρχεί η τάση που το μετέτρεψε τα τελευταία χρόνια σε συνιστώσα της σαμαρικής ΝΔ. Σε μια πρόσφατη τηλεοπτική εκπομπή που ήμουν καλεσμένος, εξεπλάγην κι εγώ από το πόσο οι θέσεις των 2 κομμάτων ταυτίζονταν. Και το γεγονός ότι ο Ολάντ δείχνει να προτιμά τον Α. Τσίπρα για συνομιλητή, αντί να τους προβληματίσει τους στρέφει πιο πολύ προς τα δεξιά. Επιπλέον το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κάνει την αυτοκριτική του ούτε καν για τον Τσοχατζόπουλο, ενώ είναι οικονομικά χρεοκοπημένο: αλήθεια με ποιο ΑΦΜ κάνει η Χαριλάου Τρικούπη οικονομικές συναλλαγές και χρηματοδοτείται;

Η προσφυγική κρίση σοβεί στην Ελλάδα και η έξαρσή της εδώ και μήνες επιβαρύνει το ήδη δύσβατο μονοπάτι της ανάκαμψης. Έχει κάνει η Ευρώπη όλα όσα μπορεί για να αντιμετωπίσει, τόσο τα συμπτώματα, όσο και τις αιτίες της;

Ελάχιστα πράγματα. Μόλις τελευταία ξεκίνησαν οι προσπάθειες για την ειρήνευση στη Συρία, αλλά συγχρόνως και νέοι βομβαρδισμοί από την Γαλλία και την Μεγάλη Βρετανία, λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι. Και όπου σπέρνεις βόμβες θερίζεις πρόσφυγες. Η ΕΕ διαχειρίζεται την προσφυγική κρίση με αποφάσεις πρόχειρες και παραπλανητικές, όπως η πρόταση για τη συνοριοφυλακή του Αιγαίου. Ο στόχος είναι να μεταθέσουν το πρόβλημα, ανακαλύπτοντας έναν αποδιοπομπαίο τράγο. Επειδή τα έχουν κάνει θάλασσα για μια ακόμα φορά, βρήκαν το συνήθη ύποπτο, δηλαδή την Ελλάδα για να της επιρρίψουν τις ευθύνες, ότι δεν φυλάει τα εξωτερικά σύνορα. Κανείς δεν απαντάει στην ερώτηση: τι θα κάνει η συνοριοφυλακή όταν βλέπει 60 πρόσφυγες με παιδιά σε ένα καρυδότσουφλο; θα το βυθίζει και θα τους πνίγει;

Σε ντοκιμαντέρ σας έχετε παραλληλίσει την Ανγκέλα Μέρκελ ως «Νονά». Από τις ταινίες, αλλά και τα ανάλογα ρεπορτάζ, γνωρίζουμε πως τέτοιου είδους «ηγέτες» λαμβάνουν τις αποφάσεις τους με πολύ διαφορετικά κριτήρια από αυτά του ευρωπαϊκού ιδεώδους. Πως αντιμετωπίζεται μία τέτοια «Μαφία»; Σε ποια αναπτυξιακή πολιτική μπορούμε να προσβλέπουμε, όταν η «πυξίδα» της ηγεσίας της Ευρώπης δείχνει μακριά από τα συμφέροντα των πολιτών της;

Η πολιτική της κυρίας Μέρκελ αποδοκιμάστηκε σε 3 εκλογικές αναμετρήσεις μέσα στο 2015, χώρια η εκλογή του Γκόρμπιν στην ηγεσία του Εργατικού Κόμματος στη Βρετανία. Πρόκειται για σοβαρή προειδοποίηση, αλλά δεν ξέρω αν στο Βερολίνο θα την λάβουν υπ όψιν τους, όσο καιρό κερδίζουν δις από την ελεγχόμενη κρίση της ευρωζώνης. Ο παραλληλισμός της Νονάς επαληθεύθηκε το καλοκαίρι, όταν έκανε στον Τσίπρα αυτό που έχουμε δει στη ταινία: μία πρόταση που δεν μπορούσε να αρνηθεί. Στην αδυνατισμένη Ελλάδα, που ήταν μόνη το καλοκαίρι, για την Νονά ήταν πιο εύκολα τα πράγματα. Η γερμανική κοινή γνώμη ήταν παραπληροφορημένη από το ξέσπασμα της κρίσης.

Αλλά τώρα είναι πιο δύσκολο να εκβιάσεις την Πορτογαλία, που παρουσιαζόταν από την διεθνή προπαγάνδα ως success story. Ή την Ισπανία, που είναι η τέταρτη οικονομική δύναμη της ευρωζώνης. Το τόνισε ο Πάμπλο Ιγκλέσιας στην πρώτη μετεκλογική του ομιλία: «Το μήνυμα μας προς την Ευρώπη είναι πολύ καθαρό. Πότε ξανά, ποτέ ξανά, η Ισπανία περιφέρεια της Γερμανίας».