Τον γνώρισα στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν είχε έρθει στην Αθήνα για να παρουσιάσει ένα από τα θαυμάσια βιβλία του, μέρος πλέον του θησαυρού της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας. Ύστερα βρεθήκαμε ξανά για τα γυρίσματα του «Κόκκινου Σάντουιτς» και «Τα χρόνια Πινοσέτ», των δύο ντοκιμαντέρ για την τραγωδία της Χιλής και του ίδιου του Λουίς Σεπούλβεδα.
Ήταν ένας θαυμάσιος άνθρωπος, καλοσυνάτος και ανοιχτός παρά τη φήμη που είχε ήδη αποκτήσει, ο οποίος, πίσω από το πλατύ χαμόγελο του έκρυβε έναν μεγάλο θυμό, μια αξεπέραστη πίκρα για τη χαμένη άνοιξη της Χιλής: «Όλες οι τραγωδίες γίνονται στις 11 Σεπτέμβρη και μάλιστα Τρίτη», μου είπε για το πραξικόπημα το 1973, την ίδια ημερομηνία και μέρα με την επίθεση στους δίδυμους πύργους αλλά 28 χρόνια πριν, που ανέτρεψε την εκλεγμένη κυβέρνηση του Σαλβαδόρ Αλλιέντε, βάζοντας για δεκαετίες «στον γύψο» την χιλιανή δημοκρατία.
Όταν ο σοσιαλιστής Αλλιέντε εκλέγεται το 1970 πρόεδρος της Χιλής, ο 21χρονος φοιτητής Σεπούλβεδα παίρνει, όπως οι περισσότεροι νέοι Χιλιάνοι, φοιτητές και εργαζόμενοι, ενεργό μέρος σε αυτό το μεγάλο, παγκόσμιο πείραμα για την ειρηνική μετάβαση στον σοσιαλισμό, για μια πιο δίκαιη κοινωνία που θα βγάλει τη Χιλή από την υπανάπτυξη.
Οι αμερικανικές πολυεθνικές που ελέγχουν τον ορυκτό πλούτο και τις υπηρεσίες της χώρας, ξεκινούν να χρηματοδοτούν ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης, τον ίδιο καιρό που ο Λουίς, από ηγέτης του φοιτητικού κινήματος γίνεται σωματοφύλακας του Αλλιέντε. Έχει την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά αυτή την εξαιρετική, ιστορική προσωπικότητα, τον πρόεδρο – γιατρό που μετά τις συναντήσεις εξετάζει τους συντρόφους του και ο οποίος αρνείται να εξοπλίσει τον λαό, όπως τον συμβουλεύουν ακόμη και οι πιστοί στρατηγοί του, επιμένοντας στον ειρηνικό δρόμο.
Ακολουθώντας τις οδηγίες του Αμερικανού προέδρου Νίξον και του υπουργού Εξωτερικών Κίσσινγκερ, αυτού του εγκληματία πολέμου που παρουσιάζεται τελευταία από τα διεθνή ΜΜΕ ως σοφός, η CIA οργανώνει ένα από τα πιο αιμοσταγή πραξικοπήματα του 20ου αιώνα. Ο πρόεδρος Αλλιέντε αρνείται να παραδοθεί και πεθαίνει πολεμώντας για την πατρίδα και την αξιοπρέπειά του στο βομβαρδιζόμενο προεδρικό Μέγαρο. Και το ίδιο απόγευμα, ο Λουίς Σεπούλβεδα ακούει την θανατική του καταδίκη από το ραδιόφωνο: αν δεν παραδοθεί αμέσως, ο στρατός έχει διαταγή να τον εκτελέσει, όπου τον βρεί…
Ο Λουίς συλλαμβάνεται προσπαθώντας να οργανώσει την αντίσταση και υποβάλλεται σε φρικτά βασανιστήρια. Δεν ανοίγει το στόμα του, γιατί, όπως εξηγεί, «αν πεις κάτι θα σε βασανίζουν μέχρι να τα ξεράσεις όλα». Μετά από 7 μήνες στην απομόνωση, σε ένα στενό πηγάδι μαζί με τα περιττώματα του και 2,5 χρόνια στη φυλακή, απελευθερώνεται υπό όρους, αποδρά από τον κατ’ οίκο περιορισμό, περνάει στην παρανομία για ένα χρόνο, για να συλληφθεί ξανά και να καταδικαστεί σε ισόβια που μετατρέπονται σε 28 χρόνια κάθειρξης.
Μετά από πιέσεις της Διεθνούς Αμνηστίας απελαύνεται το 1977 με προορισμό τη Σουηδία, στο αεροδρόμιο του Μπουένος Αίρες το σκάει για να οργανώσει την αντίσταση στη Λατινική Αμερική, το 1979 παίρνει μέρος στην επανάσταση της Νικαράγουα και ύστερα έρχεται στην Ευρώπη όπου ξεκινά να εργάζεται ως δημοσιογράφος, συγγραφέας, ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον.
«Ο μεγάλος θρίαμβος της δικτατορίας», μου έλεγε τότε, «είναι ότι αφού δολοφόνησε χιλιάδες, έσβησε τις καλύτερες στιγμές της ιστορίας μας για να εγκαθιδρύσει ένα οικονομικό σύστημα, το οποίο, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΔΝΤ, κατέστρεψε τη βιομηχανία μας και μετάτρεψε τη χώρα σε ένα φορολογικό παράδεισο για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος». Πρόκειται για το νεοφιλελεύθερο «οικονομικό θαύμα» των μεγάλων οικονομικών ανισοτήτων, που αμφισβητούν εδώ και ένα χρόνο, παρά την αστυνομική βαρβαρότητα, οι εργαζόμενοι, οι μαθητές, οι φοιτητές που κάθονται σήμερα στα ίδια θρανία με αυτά που κάθονταν ο Λουίς δεκαετίες πριν. Έφυγε προχθές χτυπημένος από τον κοροναιό, χωρίς να προλάβει να δει αν οι απόγονοι του θα τα καταφέρουν καλύτερα από τον ίδιο και τη γενιά του.
Το Κόκκινο Σάντουιτς
Τα χρόνια Πινοσέτ [Mέρος α]
Τα χρόνια Πινοσέτ [Μέρος ε]
