Μια πρόσφατη μελέτη τριών ερευνητών του γνωστού μας Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου(ΔΝΤ), προσφέρει μια επιπλέον εξήγηση για τα συνεχή περιστατικά αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας που παρατηρούμε στην Ελλάδα.
Σίγουρα στην περίπτωση ΝΔ-Χρυσοχοΐδη, ισχύει η παροιμία «κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι»: η μεν δεξιά θεωρεί, από παλιά, ότι η αστυνομία λύνει όλα τα κοινωνικά προβλήματα. Ο δε Χρυσοχοΐδης θεωρεί τον εαυτό του κάτι σαν εθνικό χωροφύλακα και έχει μια έμμονη ιδέα με τους ατίθασους νέους. Και οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι οι νέοι δεν είναι ψηφοφόροι τους, πράγμα που τους προκαλεί και εκνευρισμό: σε όλες τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις στις οποίες η ΝΔ προηγείται με 10+ μονάδες στην πρόθεση ψήφου, ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται στις ηλικίες 17-34 ετών.
Όμως η ανεξέλεγκτη αστυνομοκρατία, η ατιμωρησία των αστυνομικών που παρανομούν καθώς και η ανάλογη νομική θωράκιση τους (Νόμος για διαδηλώσεις, Αστυνομία στα Πανεπιστήμια κλπ) έχει και βαθύτερες αιτίες: τον φόβο για το τι θα γίνει μετά το τέλος της πανδημίας. Το ΔΝΤ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τις μεγάλες πανδημίες της ιστορίας ακολουθούσαν κοινωνικές εξεγέρσεις. Η έρευνα (από εκεί προέρχεται και η κεντρική εικονογράφηση του άρθρου) βασίζεται στη διαπίστωση ότι οι πιο φτωχές τάξεις πλήρωναν ανέκαθεν το μεγαλύτερο τίμημα των πανδημιών, όπως άλλωστε συμβαίνει και σήμερα:
Από την πανούκλα του Ιουστινιανού και τον Μαύρο Θάνατο(τον 14ο αιώνα) έως την Επιδημία της Γρίπης του 1918, η ιστορία είναι γεμάτη με παραδείγματα πανδημιών με μεγάλες κοινωνικές επιπτώσεις, πολιτικές αλλαγές, ανατροπές της κοινωνικής τάξης και ορισμένες φορές εξεγέρσεις…
. Γιατί; Ένας πιθανός λόγος είναι ότι μια επιδημία μπορεί να αποκαλύψει ή να επιδεινώσει προϋπάρχουσες ανισορροπίες, όπως ανεπαρκή δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας, έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς ή αντιλήψεις περί κυβερνητικής αδιαφορίας, ανικανότητας ή διαφθοράς.
Οι τρεις ερευνητές αναφέρουν το παράδειγμα μιας φημισμένης εξέγερσης του 19ου αιώνα:
Το 1832, η μεγάλη πανδημία χολέρας έπληξε το Παρίσι. Σε λίγους μόνο μήνες, η ασθένεια σκότωσε 20.000 από τις 650.000 πληθυσμού της πόλης. Οι περισσότεροι θάνατοι σημειώθηκαν στην καρδιά της πόλης, όπου πολλοί φτωχοί εργάτες ζούσαν σε άθλιες συνθήκες και είχαν έρθει στο Παρίσι λόγω της Βιομηχανικής Επανάστασης. .. Η εχθρότητα και ο θυμός στράφηκαν σύντομα εναντίον του Βασιλιά, που δεν ήταν δημοφιλής. Η κηδεία του στρατηγού Λαμάρκ – θύμα της πανδημίας και υπερασπιστή των λαϊκών αιτημάτων – προκάλεσε μεγάλη αντικυβερνητική διαδήλωση με οδοφράγματα στους δρόμους, σκηνές που απαθανάτισε ο Βίκτορ Ουγκό στο μυθιστόρημα του «Οι Άθλιοι».
Στην έρευνα παρατίθεται επίσης πίνακας (στο τέλος του άρθρου), από την ιστορία των κοινωνικών εξεγέρσεων, που δείχνει ότι είναι πιο συχνές στις πιο αδύναμες οικονομικά χώρες. Βέβαια οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις από τις πανδημίες, εμπεριέχουν πολιτικές επιλογές. Στην Ισπανία Σοσιαλιστές και Podemos σχεδιάζουν να μειώσουν τις εργάσιμες ώρες, για να ανοίξουν θέσεις εργασίας. Η κυβέρνηση στην Ελλάδα έχει αποφασίσει να εργαλιοποιήσει την πανδημία, για να επιβάλλει νεοφιλελεύθερες αλλαγές σε όφελος των μεγάλων συμφερόντων και σε βάρος των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, που αποκαλεί ζόμπι, καθώς και των δικαιωμάτων των εργαζόμενων.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη γνωρίζει επίσης ότι όσο αργεί η έξοδος από την πανδημία, τόσο η οικονομική κατάσταση χειροτερεύει. Οικονομολόγοι διεθνούς κύρους, όπως ο Τομάς Πικετί, εξηγούν ότι ήδη , το πακέτο ανάκαμψης της Κομισιόν, γενναιόδωρο στις αρχικές του προθέσεις, δεν αρκεί πλέον για να καλύψει τις αυξανόμενες ζημιές, ιδίως για τις χώρες του Νότου της Ευρώπης.
Μόλις προχθές η τράπεζα Barclays κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό χρέος «είναι μη βιώσιμο». Αν δεν ληφθούν μέτρα για το χρέος σε διεθνές επίπεδο- η Γερμανία και οι χώρες του Βορρά αρνούνται καν να συζητήσουν το θέμα- το νέο μνημόνιο είναι αναπόφευκτο.
Οι ερευνητές παρατηρούν επίσης ότι αυτές οι αυθόρμητες εξεγέρσεις δεν ξεσπούν στη διάρκεια της πανδημίας, καθώς τότε κυριαρχούσαν φόβοι και εγκλεισμός, αλλά μετά το τέλος τους: «Εάν η ιστορία είναι πρόβλεψη, οι αναταραχές μπορεί να επανεμφανιστούν όσο η πανδημία χαλαρώνει». Πιθανότατα ο κ. Χρυσοχοΐδης δεν έχει διαβάσει την έρευνα, εδώ δεν είχε προλάβει να διαβάσει το μνημόνιο το 2010. Αλλά τόσο ο ίδιος όσο και ο κ. Μητσοτάκης αισθάνονται τον κίνδυνο.
ΥΓ Αν δεν έχετε το έχετε κάνει ήδη, μη χάσετε τα Πρόσωπα της Δώρας Αυγέρη που παρουσιάζει το Tvxs. Αν και αυτό δεν είναι θέμα αστυνομίας, αλλά εισαγγελέα.
