Επειδή το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές και λαϊκό άθλημα, ο τρόπος που παίζει κάθε εθνική ομάδα έχει να κάνει με την κουλτούρα της χώρας: οι Βραζιλιάνοι χορεύουν και οι Γερμανοί το παλεύουν μέχρι το 95ο λεπτό. Οι εξελίξεις στο ποδόσφαιρο, αντανακλούν τις γενικότερες κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, σε κάθε χώρα και διεθνώς.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού έχει γεννήσει χιλιάδες δισεκατομμυριούχους και ολιγάρχες και έχει μεγαλώσει τις ανισότητες ανάμεσα στους φτωχούς και τους πλούσιους. Το ίδιο έχει συμβεί και στο ποδόσφαιρο. Δεν είναι μόνο ότι μεγιστάνες χωρίς σχέση με το άθλημα αγοράζουν ομάδες, είτε ως επένδυση ή για αγορά επιρροής. Είναι ότι οι πλούσιες ομάδες γίνονται πλουσιότερες και οι φτωχές φτωχότερες.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις αμοιβές των ποδοσφαιριστών, όπου η απόκτηση τους θυμίζει την αποικιοκρατία, στρογγυλεμένη σαν μπάλα: οι μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες αποκτούν τα μεγάλα ταλέντα της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, θησαυρίζουν από αυτά και τα μεταπωλούν για χρυσό.
Το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο γίνεται όλο και λιγότερο δημοκρατικό. Στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, το Champions League, τα τρόπαια μοιράζονται πλέον ομάδες από 5 χώρες: Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Ιταλία. Πάνε οι εποχές που μια ομάδα σαν τη Σέλτικ ή την Στεάουα Βουκουρεστίου μπορούσε να πάρει το Κύπελλο, η να φτάσει στον τελικό όπως παλιότερα ο Παναθηναϊκός. Άντε κάποια ομάδα από την Πορτογαλία να περάσει στα προημιτελικά. O Αγιαξ κάτι πήγε να κάνει πριν 3 χρόνια, του αγόρασαν τους καλύτερους παίκτες και γύρισε στην κλάση του.
Το σχήμα έχει ως εξής. Οι ομάδες με το περισσότερο χρήμα αγοράζουν τους πανάκριβους παίκτες από τις μικρότερες και το χάσμα διευρύνεται. Οι επικρατέστερες έχουν μεγαλύτερο τηλεοπτικό χρόνο και κερδίζουν περισσότερα χρήματα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα, άρα γίνονται πιο πλούσιες.
Αποκτούν συγχρόνως και μεγαλύτερη επιρροή στις διεθνείς ομοσπονδίες, με αποτέλεσμα να ψηφίζουν κανονισμούς που τις συμφέρουν: έτσι τα τα τελευταία χρόνια συμμετέχουν αυτοδίκαια στους προκριματικούς ομίλους του Champions League πολλές ομάδες από την Αγγλία ή την Ισπανία. Οι πρωταθλήτριες των φτωχών πρέπει να νικήσουν άλλες φτωχές, για να προκριθούν στα προκριματικά.
Από αυτή την άποψη, η απόφαση των 12 πλούσιων ομάδων να φτιάξουν δικό τους Champions League δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία. Στην ουσία οι ιδιοκτήτες τους θέλουν να γίνουν πλουσιότεροι. Όπως πολλοί από αυτούς έχουν ελάχιστη σχέση με το ποδόσφαιρο, δεν τους ενδιαφέρει καθόλου η ιστορία του αθλήματος ή οι φίλαθλοι.
Συμπεριφέρονται σαν πλούσιοι γκάγκστερ, όπως περιέγραψε ο επιεκφαλής της Ευρωπαικής Ομοσπονδίας τον πρόεδρο της Γιουβέντους (μία από τις αποστάτριες ομάδες) Ανιέλι, της γνωστής οικογένειας που ίδρυσε τη FIAT: «Δεν έχω δει ποτέ ξανά έναν άνθρωπο που να λέει τόσα πολλά ψέματα. Μίλησα μαζί του το Σάββατο και μου είπε πως όλα ήταν ψέματα. Η απληστία εξατμίζει όλες τις ανθρώπινες αξίες».
Αυτή η « απο-προλεταριοπόιηση » του ποδοσφαίρου έφτασε στο αποκορύφωμα της με τις ομάδες που ιστορικά εκφράζουν την εργατική τάξη, όπως ο Λίβερπουλ, στην οποία η υποστήριξη της ομάδας είναι ένα είδος ταξικής ταυτότητας. Ο παλαίμαχος διεθνής μπακ και πρώην αρχηγός της Γιουνάιτεντ Γκάρι Νέβιλ, τα είπε όλα σε μια παράγραφο:
«Είμαι αηδιασμένος, περισσότερο με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και τη Λίβερπουλ. Η Λίβερπουλ υποτίθεται πως είναι η ομάδα του κόσμου, που τραγουδά ‘You’ll never walk alone’, δεν θα είσαι ποτέ μόνος. Η Γιουνάιτεντ δημιουργήθηκε από φτωχούς εργάτες και τώρα αποσχίζονται για να μείνουν εκτός ανταγωνισμού σε μια λίγκα από την οποία δεν μπορούν να υποβιβαστούν. Είναι η απόλυτη ντροπή! Πρέπει να αντισταθούμε όλοι! Είναι απόλυτη απληστία. Οι άνθρωποι αυτοί είναι απατεώνες. Οι ιδιοκτήτες των κλαμπ αυτών δεν έχουν καμία σχέση με το ποδόσφαιρο και την ιστορία πάνω από 100 ετών που έχει σε αυτή τη χώρα, με φιλάθλους που έχουν ζήσει και αγαπήσει αυτές τις ομάδες…..»
Η απληστία για την οποία γίνεται λόγος είναι ακριβώς συστατικό στοιχείο του καπιταλισμού. Απομένει να δούμε αν θα περάσει η αποστασία, που συναντά μεγάλες αντιδράσεις. Η ευρωπαϊκή ομοσπονδία UEFA απειλεί ότι θα αποκλείσει τις 12 ομάδες από τα εθνικά πρωταθλήματα και τους παίκτες τους από τις εθνικές τους ομάδες. Δεν αποκλείεται οι αποστάτες να επικαλεστούν ότι, σύμφωνα με τους σύγχρονους νεοφιλελεύθερους κανόνες, ο αποκλεισμός τους συνιστά παραβίαση των ευρωπαϊκών οδηγιών περί ελεύθερου ανταγωνισμού!
Άρθρο του Στ. Κούλογλου στο tvxs.gr
