Εξελίξεις στην Πορτογαλία: το δύσκολο στοίχημα της αριστεράς

Permalink

Το που θα διοχετευθούν τα δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και πολιτικοί-εκλογικοί απολογισμοί και των τριών κομμάτων της ιδιότυπης συμπολίτευσης αλά πορτογαλικά, είναι οι λόγοι για την πολιτική κρίση στη Λισσαβώνα που οδηγεί, κατά πάσα πιθανότητα, σε πρόωρες εκλογές.

Τόσο το Σοσιαλιστικό Κόμμα που κυβερνά από το 2015 όσο και τα κόμματα της Αριστεράς που στήριζαν από τότε κοινοβουλευτικά την κυβέρνηση  (Μπλόκο και ΚΚ Πορτογαλίας) γνώριζαν ότι η μη ψήφιση του προυπολογισμού για το 2022 οδηγούσε σε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις. Πράγματι, η πρόταση της κυβέρνησης ψηφίστηκε μόνο από 108 βουλευτές, αλλά καταψηφίστηκε από 117, της δεξιάς αλλά και της αριστερής, πλέον, αντιπολίτευσης. Οι πέντε βουλευτές που επέλεξαν την αποχή (τρεις από το οικολογικό- φιλοζωικό κόμμα και 2 ανεξάρτητοι) δεν επηρέασαν το αποτέλεσμα. Έπρεπε να απέχει και η αριστερά για να περάσει ο προϋπολογισμός.

Διαβάστε επίσης:Πορτογαλία: Καταψηφίστηκε ο προϋπολογισμός – Προ των πυλών οι πρόωρες κάλπες

Ο τελευταίος καταψηφίζεται για πρώτη φορά μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974 και αυτό ήδη δίνει την ιστορική διάσταση του συμβάντος. Η κυβέρνηση του 2015 ήταν αποτέλεσμα της βαθιάς οικονομικής κρίσης του 2010, που οδήγησε στην επέμβαση της τρόικας και στην επιβολή -των γνωστών- απάνθρωπων μέτρων λιτότητας, τα οποία εφάρμοζε, με μεγάλη της χαρά, η κυβέρνηση της δεξιάς.

Τότε στην Ελλάδα, η απάντηση δόθηκε με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, χάρις σε μια σειρά ειδικούς παράγοντες: την κατάρρευση των εγχώριων Σοσιαλιστών, την πλούσια ιστορία της ελληνικής αριστεράς και την ακτινοβολία Τσίπρα, που κατόρθωσε να συνενώσει τα κομμάτια της. Στην  Πορτογαλία η ιστορική απάντηση δόθηκε με μια κυβέρνηση των Σοσιαλιστών την οποία υποστήριζαν κοινοβουλευτικά τα δύο κόμματα της αριστεράς, παρά τις μεγάλες διαφορές που είχαν με τους Σοσιαλιστές και -κυρίως- μεταξύ τους.

Αλλά αυτή τη συμμαχία με τον σοσιαλιστικό διάβολο δεν τη χώνεψαν ποτέ, κυρίως στο ΚΚ, που είναι ένα από τα δογματικότερα της Ευρώπης. Μάλιστα στην ομάδα της Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο, οι εκπρόσωποι του ΚΚΠ αποκήρυσσαν μετά βδελυγμίας την ιδέα ότι υποστηρίζουν με κάποιο τρόπο την κυβέρνηση. Κράδαιναν το χαρτί της συμφωνίας (μόνο με τους Σοσιαλιστές, γιατί με το «Μπλόκο» δεν μιλούσαν καν) που προέβλεπε την υπερψήφιση συγκεκριμένων μέτρων ανακούφισης των αδυνάτων.

Οι στρουθοκάμηλοι είναι μέσα στην πολιτική και σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση μειοψηφίας των Σοσιαλιστών τα πήγε καλά αυτά τα 5 χρόνια. Το σημερινό πανευρωπαϊκό ρεκόρ στους εμβολιασμούς αποτελεί ένδειξη καλής οργάνωσης αλλά και εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση (ονόματα δεν λέμε, οικογένειες δεν θίγουμε). Αλλά αυτός ο ιδιότυπος αρραβώνας δεν ταίριαζε καλά σε όλους: οι Σοσιαλιστές ήταν οι βασικοί κερδισμένοι, τη στιγμή που στις βουλευτικές εκλογές του 2019 το ΚΚΠ βρέθηκε μόνο με το 6% των ψήφων, περίπου το μισό από το ποσοστό που διατηρούσε μετά τα πρώτα χρόνια της ταραγμένης πορτογαλικής μεταπολίτευσης (στις ίδιες εκλογές το Μπλόκο είχε μικρές απώλειες).

Με τη μερίδα του λέοντος να πηγαίνει στους Σοσιαλιστές, τα κόμματα της αριστεράς άρχισαν να παίρνουν μεγαλύτερες αποστάσεις και συχνά να καταψηφίζουν κυβερνητικά μέτρα. Το 2019 οι Σοσιαλιστές ψήφισαν περισσότερες φορές από κοινού με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα(καμία σχέση, πρόκειται για κεντροδεξιά), παρά με τους εταίρους τους.

Τον Σεπτέμβριο που πέρασε, τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών ήταν καμπανάκι για τους δύστροπους αρραβωνιασμένους: το Σοσιαλιστικό Κόμμα επικράτησε σε γενικούς αριθμούς αλλά χάθηκε η αριστερή δημαρχία της Λισαβώνας και η δεξιά έδειξε να ανεβαίνει. Μετά από έξι χρόνια, η κυβέρνηση άρχισε άλλωστε να υφίσταται τη φυσιολογική φθορά της εξουσίας.

Σε αυτό το τοπίο, ήρθε η συζήτηση για τον προϋπολογισμό,  σε συνδυασμό με τη διοχέτευση των δις από το Ταμείο Ανάκαμψης. Θεωρώντας ότι λεφτά(θα) υπάρχουν, η αριστερά ζήτησε  γενναία αύξηση του κατώτατου μισθού, από τα σημερινά 665 ευρώ το μήνα στα 850 ευρώ, ενώ η κυβέρνηση πρότεινε σταδιακή αύξηση στα 705 ευρώ το 2022 και 750 το 2023 και 10 ευρώ για τις συντάξεις.

Η ελεύθερη πρόσβαση στους βρεφονηπιακούς σταθμούς, την οποία η αριστερά ζήτησε να εφαρμοστεί άμεσα ενώ οι Σοσιαλιστές σταδιακά, ήταν ένα ακόμη σημείο διαφωνίας.Τα μέτρα για την ενίσχυση της δημόσιας υγείας όπως και  η μεταρρύθμιση του εργατικού δικαίου θεωρήθηκαν επίσης πολύ δειλά από τα δύο κόμματα της Αριστεράς, που ζήτησαν και ρύθμιση των τιμών των ενοικίων, την οποία η κυβέρνηση αρνήθηκε.

Τα περιθώρια διαπραγμάτευσης δεν εξαντλήθηκαν γιατί κάθε κόμμα είχε τους δικούς του υπολογισμούς. Στις σχεδόν αναπόφευκτες εκλογές που θα γίνουν σε λίγους μήνες, οι Σοσιαλιστές του Κόστα, με το επιχείρημα της σταθερότητας και του θετικού κυβερνητικού απολογισμού, θα επιδιώξουν να πάρουν την απόλυτη πλειοψηφία που έχασαν το 2019 για 8 έδρες.

Όπως εύστοχα δήλωσε η ηγέτης του Μπλόκο Καταρίνα Μάρτινς, «το geringonça (το «τέχνασμα», όπως ονομάζουν τη συμμαχία του 2015) πέθανε από την εμμονή του Σοσιαλιστικού Κόμματος για την απόλυτη πλειοψηφία». Αυτό που δεν είπε,  είναι ότι η αριστερά θα επιδιώξει να βελτιώσει τις δυνάμεις της αλλά δεν θα είναι εύκολο, αν κυριαρχήσει το δίλημμα «Σοσιαλιστές ή δεξιά».

Σε κάθε περίπτωση, το «τέχνασμα» ήταν  και μια ιστορική αναγκαιότητα για την  επιστροφή στην «κανονικότητα » μετά τα χρόνια της τρόικας και τον αδίστακτο νεοφιλελευθερισμό της δεξιάς. Η Πορτογαλία τα έχει καταφέρει πολύ καλύτερα από την Ελλάδα, αν και ξεκίνησε από χειρότερη θέση το 1974. Και η συνέχεια προμηνύεται ενδιαφέρουσα, για τις εξελίξεις στη γειτονική Ισπανία αλλά και σε όλη την Ευρώπη.

 

Άρθρο του Στ. Κούλογλου στο tvxs.gr


(Visited 4 times, 1 visits today)

Read more:
Χωρίς διάκριση...
Χωρίς Διάκριση

Σκίτσο του Γιάννη Δερμεντζόγλου

Close