Ενόψει της συζήτησης την Τετάρτη στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα «Η διάβρωση του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα: Το σκάνδαλο των υποκλοπών και η Ελευθεροτυπία», ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Στέλιος Κούλογλου, απέστειλε ανοιχτή επιστολή προς τους συναδέλφους του, ενημερώνοντας τους για αναφορές ανεξάρτητων οργανώσεων, που έθεσαν ήδη υπόψιν της Κομισιόν περιπτώσεις μη τήρησης των αρχών του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα.
Οι περιπτώσεις αφορούν σε τομείς όπως η δικαιοσύνη, η καταπολέμηση της διαφθοράς, η ελευθεροτυπία, η καλή νομοθέτηση, η ανεξαρτησία των Ανεξάρτητων Αρχών, η υποστήριξη της κοινωνίας των πολιτών, η κουλτούρα του Κράτους Δικαίου. Μάλιστα, ο ευρωβουλευτής παραθέτει και ορισμένα από τα παραδείγματα, με τα οποία οι οργανώσεις τεκμηριώνουν τις αναφορές τους, και ειδικότερα, μεταξύ άλλων, τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων και πολιτικών, την παρεμπόδιση του έργου της ΑΔΑΕ, τα pushbacks, τις καταχρηστικές αγωγές κατά δημοσιογράφων, την περιορισμένη προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και την αδιαφάνεια στη χρηματοδότηση των κομμάτων.
Αναλυτικά η επιστολή του ευρωβουλευτή Στ. Κούλογλου:
Τον Ιανουάριο του 2023, οι ανεξάρτητες ΜΚΟ Vouliwatch, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (GCR), Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), HIAS Ελλάδας, Generation 2.0 και Reporters United υπέβαλαν αναφορά στην Κομισιόν, εκφράζοντας την ανησυχία τους για τη σταθερή οπισθοδρόμηση της δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Οι ανεξάρτητες οργανώσεις θέτουν υπ’όψιν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφορές σχετικά με την (μη) τήρηση από την Ελλάδα των αρχών του Κράτους Δικαίου στους τομείς
– της Δικαιοσύνης – ζητήματα ανεξαρτησίας, ποιότητας και ταχύτητας απονομής της Δικαιοσύνης,
– της (μη) Καταπολέμησης της Διαφθοράς – πρόληψη, διαφάνεια και λογοδοσία στο πολιτικό χρήμα, ελεγκτικά όργανα, δημόσιες συμβάσεις & απευθείας αναθέσεις, ελλιπής προστασία whistleblowers κοκ,
– της Ελευθερίας του Τύπου – υποθέσεις κυβερνητικής ή πολιτικής παρέμβασης στα ΜΜΕ, διαφάνεια και ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης, (α)διαφάνεια στην κρατική διαφήμιση, έλλειψη πλουραλισμού στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, εκφοβισμός δημοσιογράφων – μέσω αστυνομικών επιθέσεων ή νομικών αγωγών (SLAPPs), παρακολούθηση δημοσιογράφων (Κουκάκης),
– της Καλής Νομοθέτησης – μη νόμιμος περιορισμός διαβούλευσης, κατάχρηση πολυνομοσχεδίων και άσχετων και εκπρόθεσμων τροπολογιών, παράλειψη έκδοσης κατ” εξουσιοδότηση πράξεων, διακριτική μεταχείριση των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας COVID-19 – καραντίνα & πρόστιμα – κατά των προσφύγων,
– της ανεξαρτησίας των Ανεξάρτητων Αρχών – περιορισμός πόρων και αρμοδιοτήτων των διαμεσολαβητών και των ανώτατων ελεγκτικών οργάνων, αμφισβήτηση της συνταγματικής εντολής και σοβαρήέλλειψη αποτελεσματικότητας ερευνών κρίσιμων, εθνικών ζητημάτων όπως η διερεύνηση της χρήσης παράνομου λογισμικού κατασκοπείας ή παράνομων επαναπροωθήσεων (push backs),
– της (μη) θεσμικής υποστήριξης της Κοινωνίας των Πολιτών -αυθαίρετες και δυσανάλογες απαιτήσεις εγγραφής για ΜΚΟ που εργάζονται με πρόσφυγες και μετανάστες, εχθρικό μιντιακό αφήγημα και ενοχοποίηση/ποινικοποίηση των ΜΚΟ και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – και, τέλος,
– της σταδιακής υπονόμευσης της κουλτούρας του Κράτους Δικαίου -μέσω της άμεσης ή έμμεσης απαξίωσης των διεθνών θεσμών και των θεσμών της ΕΕ και της συσκότισης των ερευνητικών οργάνων.
Ενδεικτικά, αναφέρονται κάποιες από τις πιο «χτυπητές» περιπτώσεις που εκφράζουν τις βαθύτατες παθογένειες του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα και αποτελούν, ταυτόχρονα, σοβαρή απειλή για τη δημοκρατία:
-οι χειρισμοί της ελληνικής κυβέρνησης στο ζήτημα της διασφάλισης του απαραβίαστου του απορρήτου των επικοινωνιών (Predator) και την παρακολούθηση δημοσιογράφων (Κουκάκης-ΕΥΠ), πολιτικών προσώπων και 2 ευρωβουλευτών (Ανδρουλάκης-Κύρτσος)
– η μη διερεύνηση της υπόθεσης από την εκτελεστική εξουσία και την κατάφωρη παρεμπόδιση της έρευνας από την ΑΔΑΕ (ανεξάρτητη αρχή)
– η εξαφάνιση ατόμων που ζητούν άσυλο με παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων (push backs) και η στοχοποίηση ΜΚΟ και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η πρωτοφανής μη συμμόρφωση με τα ασφαλιστικά μέτρα που υποδεικνύει το ΕΔΔΑ ιδίως όσον αφορά τη βοήθεια και τη διάσωση πολιτών τρίτων χωρών που βρίσκονται σε κίνδυνο σε παραμεθόριες περιοχές,
-οι ανεπίτρεπτοι περιορισμοί στην άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος και η αναποτελεσματικότητα της επανεξέτασης της κράτησης μεταναστών
-οι εκτεταμένες δικαστικές διώξεις που αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο οι δημοσιογράφοι (και μέσω υποθέσεων SLAPP)
– ζητήματα με την υποβολή και τον (μη) έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και η μεθοδευμένη αδιαφάνεια στην χρηματοδότηση των κομμάτων
-η περιορισμένη προστασία των whistleblowers
– οι περιπτώσεις παράνομης αστυνομικής βίας, η μη συμμόρφωση με τους κανονισμούς της ΕΕ και η αδιαφορία για τις συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη ή αρμόδιων διαμεσολαβητών και ελεγκτικών οργάνων
– η εκτεταμένη χρήση απευθείας αναθέσεων και η έλλειψη διαφάνειας στην κρατική διαφήμιση που κατευθύνεται προς φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ.
– η κακονομία και η αλόγιστη ένθεση τροπολογιών της τελευταίας στιγμής και άσχετων τροπολογιών σε (πολυ)νομοσχέδια που ψηφίζονται στη Βουλή.
Για την πλήρη ενημέρωση σας, αποστέλλω ολόκληρη την αναφορά στα αγγλικά.
Με εκτίμηση
Στέλιος Κούλογλου