Πριν από δυο μήνες, είχα προσκληθεί να μιλήσω στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος (whistleblowers) σε σχέση με θέματα εθνικής αφαλείας. Με είχε προσκαλέσει, ένας Έλληνας ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ο Στέλιος Κούλογλου. Ο ΣΥΡΙΖΑ, το κυβερνόν κόμμα στην Ελλάδα, είναι ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, που έχει δουλέψει σκληρά πάνω σε ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, φτώχειας και ειρηνικών σχέσεων μεταξύ των χωρών της ανατολικής Μεσογείου.
Ο Κούλογλου είναι, επίσης, ένας διεθνώς βραβευμένος δημοσιογράφος. Το 1996 ξεκίνησε να κάνει μια εβδομαδιαία εκπομπή, το «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα», που προέβαλε ντοκιμαντέρ και ρεπορτάζ για την τρέχουσα επικαιρότητα. Είχε κερδίσει τέσσερις φορές το βραβείο του καλύτερου ειδησεογραφικού προγράμματος της ελληνικής τηλεόρασης. Τα ντοκιμαντέρ του έχουν προβληθεί σε όλο τον κόσμο και έχουν αποσπάσει βραβεία στις ΗΠΑ, την Ισπανία και την Ν. Κορέα. Η διεθνής οργάνωση «Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα» τον αποκάλεσε «σύμβολο της ερευνητικής δημοσιογραφίας στην Ελλάδα».
Την περασμένη εβδομάδα, οι ΗΠΑ απαγόρευσαν στον Στέλιο Κούλογλου να μπει στη χώρα λέγοντας ότι «υποστηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις». Γιατί; Επειδή άσκησε κριτική στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003. Δείτε τι μου είπε σε ένα πρόσφατο email, το οποίο κοινοποιώ με την άδειά του:
Πριν από 7 χρόνια, κατάλαβα ότι ήμουν σε μια μαύρη λίστα της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Τον Σεπτέμβριο του 2010, μαζί με δύο συνεργάτες μου, πήγαμε στο Αμερικανικό Προξενείο στην Αθήνα για να ανανεώσουμε τη δημοσιογραφική μας βίζα. Τη χρησιμοποιούσαμε όλη τη δεκαετία του 2000 ταξιδεύοντας στις ΗΠΑ για τις ανάγκες της εβδομαδιαίας εκπομπής «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα». Η εκπομπή παρουσίαζε μεγάλα ρεπορτάζ και ντοκιμαντέρ από όλες τις χώρες του κόσμου και είχε βραβευθεί 4 φορές ως η καλύτερη ενημερωτική εκπομπή της ελληνικής τηλεόρασης.
Οι δύο συνεργάτες μου πήραν αμέσως τη δημοσιογραφική βίζα. Εμένα μου είπαν να περιμένω. Στα επτά χρόνια που πέρασαν από τότε, παρά τα διαβήματα διεθνών οργανώσεων για την ελευθερία του τύπου, όπως οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, δεν έπαιρνα καμία απάντηση. Σε δύσκολη θέση να δώσουν μια εξήγηση, οι Αμερικανοί πρεσβευτές στην Αθήνα και τις Βρυξέλλες, που γνώριζαν το έργο μου ως δημοσιογράφου και σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ, πρότειναν να αιτηθώ μια απλή τουριστική βίζα. Η απάντηση ήταν η ίδια: απορρίπτεται.
Είχα ελπίσει ότι η εκλογή μου στο Ευρωκοινοβούλιο θα άλλαζε τα πράγματα. Το καλοκαίρι του 2017 κλήθηκα να μιλήσω, ως ευρωβουλευτής, στο People’s Summit στο Σικάγο. Ζήτησα ξανά βίζα, καμία απάντηση. Αλλά τον Δεκέμβριο φέτος ήμουν μέλος της επίσημης αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου που θα ταξίδευε στις ΗΠΑ για επαφές με Αμερικανούς συναδέλφους και επισήμους. Αυτή τη φορά η αμερικανική κυβέρνηση έπρεπε να δώσει μια εξήγηση: μετά από 7 χρόνια με ενημέρωσε ότι η αίτηση βίζας είχε απορριφθεί, παραπέμποντας σε ένα άρθρο περί τρομοκρατίας [το είχα γράψει εγώ]. Έτσι έμαθα ότι είμαι ύποπτος υποστήριξης τρομοκρατικών οργανώσεων.
Φυσικά δεν έχω καμία σχέση με όλα αυτά. Έχω κάνει δεκάδες εκπομπές εναντίον της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού κινδύνου της ισλαμικής τρομοκρατίας…
Αυτό που συνέβη είναι ότι η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα διαμαρτυρόταν συνεχώς στην ελληνική κυβέρνηση, για τις εκπομπές και τα ντοκιμαντέρ μου… Αυτό που έπρεπε να περιμένω, είναι ότι δεν τους άρεσε καθόλου ένα ντοκιμαντέρ του 2004, που είχε θέμα την εισβολή στο Ιράκ. Αντιδράσεις προκάλεσε μια ακόμη ταινία μου, η «Εξομολόγηση ενός οικονομικού δολοφόνου».
Αισθάνομαι δικαιωμένος από την κριτική που ασκούσαν τα ντοκιμαντέρ μου στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Η εισβολή στο Ιράκ είναι πλέον, κατά γενική ομολογία, η ιδρυτική πράξη του Ισλαμικού Κράτους. Όχι, δεν σκότωσα εγώ τον Τζον Κένεντυ, και απαιτώ κάποιες απαντήσεις. Μήπως θα έπρεπε, εμείς οι Ευρωπαίοι να εμποδίζουμε τους Αμερικανούς γερουσιαστές να έρχονται στην Ευρώπη βασιζόμενοι στις πολιτικές τους πεποιθήσεις;
Γνωρίζω τον Στέλιο Κούλογλου προσωπικά. Μπορώ να σας πω ότι είναι ένας μετριοπαθής προοδευτικός. Σοβαρός δημοσιογράφος και σκηνοθέτης, σεβαστός πολιτικός, και φωνή των φτωχών και των κατατρεγμένων. Δεν είναι κανένας εξτρεμιστής. Αγαπά τη δημοκρατία και την ελευθερία όσο και ο κάθε Αμερικάνος. Και εμείς, οι Αμερικάνοι, θα πρέπει να ντρεπόμαστε για την συμπεριφορά που δέχθηκε από την κυβέρνησή μας.
Δεν μιλώ μόνο για τον Ντόναλντ Τράμπ, εδώ. Ο Στέλιος Κούλογλου αδικήθηκε από τον Μπαράκ Ομπάμα και τον Τζωρτζ Μπους τον νεώτερο, όπως και από τους γραφειοκράτες των Υπουργείων Εξωτερικών τους. Είμαστε εμείς οι Αμερικάνοι τόσο ευέξαπτοι, που κάθε κριτική στην κυβέρνησή μας κάνει τον φορέα της εχθρό του κράτους; Τι απέγινε η ελευθερία του λόγου; Τι απέγινε η ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών; Από πότε έγινε επικίνδυνο να λέει κανείς ότι η εισβολή των ΗΠΑ σε μια χώρα κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και της Χάρτας του ΟΗΕ ήταν παράνομη; Μα ήταν παράνομη!
Πλέον είναι φυσικό για την κυβέρνησή μας να θεωρεί ύποπτο για κάτι κυριολεκτικά τον καθένα. Ο δήμαρχος του Πιτσμπουργκ, Μπιλ Πεντούτο, πρόσφατα αποκάλυψε ότι στο σύνολό του το Δημοτικό Συμβούλιο του Πίτσμπουργκ είχε τοποθετηθεί στην λίστα παρακολούθησης τρομοκρατών του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφαλείας, γιατί ψήφισαν ενάντια στην εξόρυση μετάλλων εντός των ορίων της πόλης. Ταυτόχρονα, η NSA παρακολουθεί κυριολεκτικά όλα τα τηλεφωνήματά μας και διαβάζει κυριολεκτικά όλα τα email και τα μηνύματα που στέλνουμε, για την περίπτωση που θα εκφράσουμε μια πολιτική άποψη που δεν θα αρέσει στην κυβέρνησή μας.
Ο Στέλιος Κούλογλου το βίωσε αυτό από πρώτο χέρι. Δεν θα επισκεφθεί τις ΗΠΑ το 2018. Οι αντιλήψεις του για την Δημοκρατία, την Ειρήνη και την διεθνή συνύπαρξη είναι από ότι φαίνεται πολύ επικίνδυνες για να εκτεθούν σε αυτές οι Αμερικάνοι. Είναι λάθος, και η χώρα μας μετά από αυτό είναι πιο μικρή.
Ακολουθεί το πρωτότυπο άρθρο του Τζον Κυριακού στο Reader Supported News:
Two months ago, I was invited to address the European Parliament on national security whistleblower issues. The invitation came from Stelios Kouloglou, a Greek member of the European Parliament (MEP) and a member of Greece’s governing Syriza party. Syriza is a social democratic party that has worked hard on issues from social justice to poverty to peaceful relations between the countries of the eastern Mediterranean.
Kouloglou is also an award-winning international journalist. In 1996 he founded a weekly current affairs and documentary program called Reportage Without Frontiers; it was named the top news program in the country four times. His documentaries have been shown around the world and have won awards in the U.S., Spain, and South Korea. The international media watchdog Reporters Without Borders called him “the symbol of investigative journalism in Greece.”
And late last week, Stelios Kouloglou was banned from the United States for being a “terrorist sympathizer.” Why? Because he opposed the U.S. invasion of Iraq in 2003. Here’s what he told me in a recent email, shared with his permission:
Seven years ago, I realized that I was blacklisted by the U.S. government. It was October 2010 when I went to the U.S. Embassy in Athens to renew my journalists’ visa along with two of my colleagues. We had been using our visas since 2000 for travel to the U.S. for the needs of my weekly TV program, Reportage Without Frontiers. The program aired major stories and documentaries from around the world and had been named four times as the best news show on Greek television.
My two colleagues were granted news visas immediately. However, I was told to go back home and wait. Seven years have passed since then, and despite different demarches, including that of freedom of the press watchdog Reporters Without Borders, I got no answer. Following my efforts with the U.S. Ambassadors in Athens and Brussels, they proposed that I apply for a simple travel visa. The result was the same: Rejected.
I hoped that my election to the European Parliament could resolve the situation. In the summer of 2017, I was invited to address, as an MEP, the People’s Summit in Chicago. Again I applied for a visa, but still got no response. This month I was named a member of the official European Parliament delegation to the U.S. to meet with American colleagues and officials. This time, the U.S. government came forward with an explanation: After seven years I was informed that my visa application was rejected, and it pointed to an article [I had written] on terrorism. So to my utter surprise, I found that I am suspected of endorsing terrorism.
Of course, I have absolutely nothing to do with terrorism. I have produced multiple documentaries against terrorism, including on the real danger of Islamic terrorism.… What did happen, though, is that the U.S. Embassy in Athens complained to the Greek government about my documentaries.… As I would expect, they did not at all like a 2004 documentary on the Iraq invasion. Another film of mine, Confessions of an Economic Hitman, also sparked complaints (from the U.S. Embassy).
I feel vindicated for the criticism my documentaries made of U.S. foreign policy. The invasion of Iraq, it is now commonly believed, was the foundation of the Islamic State. I did not kill JFK, and I demand answers. Shall we Europeans forbid U.S. members of Congress from coming to Europe on the basis of their political views?
I know Stelios Kouloglou personally. I can tell you that he is a mainstream progressive. He’s a serious journalist and filmmaker, a respected politician, and a voice for the poor and downtrodden. He’s no radical. He loves democracy and freedom as much as any American does. And as Americans, we should be ashamed of his treatment at the hands of our government.
I’m not talking about just Donald Trump here. Stelios Kouloglou also has been wronged by Barack Obama and George W. Bush and by their State Department bureaucrats. Are we Americans such hothouse flowers that any criticism of our government or its policies brands a person an Enemy of the State? What happened to freedom of speech? What happened to the free exchange of ideas? Since when did it become dangerous to say that the U.S. invasion of another country, done in contravention of international law and the United Nations charter, was illegal? It was illegal!
It’s now normal for our government to suspect literally everyone of something. Pittsburgh mayor Bill Peduto recently revealed that the entire Pittsburgh City Council was placed on a Department of Homeland Security terrorism watchlist for voting to oppose fracking within the city limits. Meanwhile, the National Security Agency listens to literally all of our phone calls and reads literally all of our emails and text messages just in case we take a political position that the government doesn’t like.
Stelios Kouloglou got a taste of that. He will not visit the United States in 2018. His ideas on democracy, peace, and international understanding are apparently too dangerous for Americans to be exposed to. That’s wrong, and our country is lesser for it.