Ήταν ο υπ. αριθμόν 1 καταζητούμενος στις ΗΠΑ και ένας από τους πιο θαρραλέους ανθρώπους της χώρας. Η  ζωή του έγινε δύο κινηματογραφικές ταινίες («Pentagon Papers » και πρόσφατα το «Post » του Σπίλμπεργκ) και ντοκιμαντέρ όπως το «Ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος στην Αμερική ». Είχα την τύχη να τον γνωρίσω το 2004 στην Ουάσιγκτον, γυρίζοντας το ντοκιμαντέρ «Whistleblowers- οι Σύγχρονοι Ήρωες », στο οποίο πρωταγωνιστεί. Eφυγε χθες, στα 92 του.

To 1971 αποφάσισε να διαρρεύσει στους New York Times τα περίφημα Pentagon Papers, 7000 έγγραφα του Πενταγώνου που αποκάλυπταν τα διαδοχικά ψέμματα Αμερικανών προέδρων για να ξεκινήσουν και να συνεχίσουν τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Τα έγγραφα αποδείκνυαν επίσης ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούσαν να κερδίσουν τον πόλεμο και η δημοσίευσή τους συνέβαλε καθοριστικά στο τέλος του πολέμου, τέσσερα χρόνια αργότερα.

Ο Λευκός Οίκος του Νίξον ξεκίνησε το μεγαλύτερο ανθρωποκυνηγητό στην ιστορία της χώρας και τον κατηγόρησε για κατασκοπεία, όπως στις μέρες μας τον Τζούλιαν Ασάνζ.  Χρησιμοποίησε επίσης μια παρακρατική ομάδα διαρρηκτών, που διέρρηξαν το γραφείο του πρώην ψυχαναλυτή του Ελσμπεργκ για να βρουν ενοχοποιητικά στοιχεία εναντίον του. Πρόκειται για την ίδια ομάδα που συνελήφθη λίγο αργότερα, προσπαθώντας να διαρρήξει τα γραφεία του Δημοκρατικού Κόμματος στο κτίριο Watergate: έτσι ξεκίνησε το ομώνυμο σκάνδαλο, που οδήγησε στην παραίτηση του Νίξουν το 1974.

Ο Ντάνιελ δεν έπαψε να αγωνίζεται για την αλήθεια, τη δημοκρατία και την ειρήνη.  Τον Σεπτέμβριο του 2004 όταν τον συνάντησα, ενάμιση χρόνο μετά την εισβολή στο Ιράκ, μου ζητούσε να τελειώσει γρήγορα το ντοκιμαντέρ που ετοιμάζαμε, για να το αξιοποιήσει στην εκστρατεία του κατά της επανεκλογής του Τζώρτζ Μπους.

Δείτε: «Whistleblowers- οι Σύγχρονοι Ηρωες»

Φέτος τον Φεβρουάριο διαγνώστηκε με καρκίνο στο πάγκρεας και  λίγες μέρες μετά ειδοποίησε φίλους, γνωστούς και θαυμαστές ότι οι γιατροί του έδωσαν 6 μήνες ζωή. Συνέχισε να αγωνίζεται για τα πιστεύω του μέχρι την τελευταία στιγμή. Στα τέλη Μαρτίου εμφανίστηκε με τον Νοάμ Τσόμσκι και τον πρώην επικεφαλής του Βρετανικού Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν, στο ραδιοτηλεοπτικό πρόγραμμα Democracy Νοw, ζητώντας την απελευθέρωση του Ασάνζ.

Η επιτυχημένη συμβολή του στον τερματισμό του πολέμου στο Βιετνάμ ενέπνευσε και εμπνέει τους Whistleblowers των επόμενων δεκαετιών. Θεωρείται ο πρύτανης των Μαρτύρων Δημοσίου Συμφέροντος.

«Ο Ντάνιελ ήταν ένας  πατριώτης που αναζητούσε και έλεγε την αλήθεια, ένας αντιπολεμικός ακτιβιστής, ένας αγαπημένος σύζυγος, πατέρας, παππούς και προπάππους, ένας αγαπητός φίλος για πολλούς και μια έμπνευση για αμέτρητους άλλους», δήλωσε η οικογένειά του. «Θα λείψει πολύ σε όλους μας ».

Ακολουθούν αποσπάσματα από τη μεγάλη συνέντευξη που μου είχε παραχωρήσει, για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ «Whistleblowers- οι Σύγχρονοι Ήρωες» .

Το 1964 όταν η χώρα ξεκίνησε τον πόλεμο, ήμουν ειδικός βοηθός στο Πεντάγωνο για θέματα εθνικής ασφαλείας. Ασχολούμουν με τον σχεδιασμό των επιχειρήσεων στο Βιετνάμ και μετά ζήτησα να πάω εθελοντής εκεί. Αξιολόγησα την κατάσταση στις περισσότερες από τις περιοχές του Βιετνάμ και κατάλαβα ότι η νίκη μας εκεί ήταν τόσο απατηλή, όσο είναι και σήμερα στον πόλεμο στο Ιράκ.

Φυσικά υπάρχει και άλλη μία μεγάλη ομοιότητα με την εισβολή στο Ιράκ. Η κυβέρνηση Μπους επικαλέστηκε τη δήθεν σύνδεση μεταξύ του Σαντάμ, της Αλ Κάιντα και της 11ης Σεπτεμβρίου, η οποία είναι τόσο ψευδής όσο  ήταν και ο ισχυρισμός ότι  οι Βιενταμέζοι μας επιτέθηκαν στον Κόλπο των Χοίρων το 1964. Χρησιμοποιήθηκε (από τον πρόεδρο Λίντον Τζόνσον-ΣΣ) μόνο για να παραπλανήσει το Κογκρέσο και να κηρύξει πόλεμο, όπως ακριβώς πέρυσι ο Πρόεδρος Μπους.

Το 1969 φωτοτύπησα  7.000 σελίδες που περιείχαν σημαντικά μυστικά και τις έδωσα στον Γερουσιαστή Φούλμπραϊτ και σε άλλους γερουσιαστές της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων.. Μου είπε ότι θα τις δημοσιοποιούσε αλλά επέλεξε να μην το κάνει , φοβούμενος τα αντίποινα από την κυβέρνηση Νίξον.

Στο μεταξύ έγιναν δύο ακόμα εισβολές. Εισέβαλαν στην Καμπότζη και στο Λάος. ..Ήμουν επηρεασμένος από την σκέψη του Γκάντι και ειδικότερα από τους νέους που ήταν αντίθετοι στην στράτευση και κατέληγαν στην φυλακή. Και αυτό με έκανε να αναρωτηθώ «Πώς μπορώ να βοηθήσω να σταματήσει αυτός ο πόλεμος αν δεν είμαι έτοιμος να πάω στη φυλακή σαν κι αυτούς;” Έτσι υπέκλεψα τα έγγραφα περιμένοντας ότι όταν δημοσιευτούν, θα πάω  φυλακή για την υπόλοιπη ζωή μου.

Όταν καταλάβαμε ότι πρέπει να βγάλουμε πολλές φωτοτυπίες, γιατί το FBI θα μας συνελάμβανε σύντομα, η σύζυγός μου κι εγώ, ξενυχτούσαμε κόβοντας κομμάτια που θα πρόδιδαν την πηγή και μετά πηγαίναμε σε διάφορα  μαγαζιά έξω και βγάζαμε φωτοτυπίες. Μάλιστα μερικά από αυτά είναι ακόμα υπερήφανα που είχαν πάρει μέρος σε αυτή τη διαδικασία.

Ξεκίνησαν τη δημοσίευση οι  New York Times, αλλά η κυβέρνηση απαγόρευσε τη συνέχιση της δημοσίευσης, για πρώτη φορά στην ιστορία μας. Μετά τις έδωσα στην Washington Post, που τύπωσε τα ντοκουμέντα για δύο μέρες και μετά απαγόρεψαν τη δημοσίευση. Αυτόματα τις έδωσα σε δεκαεπτά άλλες εφημερίδες. Μία εφημερίδα μετά την άλλη τις δημοσίευε, παρά το γεγονός ότι ο Πρόεδρος και ο Γενικός Εισαγγελέας έλεγαν ότι αυτό ήταν προδοσία. Ότι έβαζαν σε κίνδυνο την εθνική μας ασφάλεια, ότι δεν πρέπει να το κάνουν.

.. Κανένας δεν ήξερε ότι ήμουν εγώ στην αρχή. Το όνομά μου αποκαλύφθηκε μετά από μερικές ημέρες. Ξεκίνησαν τη δημοσίευση μία Κυριακή. Τη Δευτέρα το βράδυ πήγαμε σε μία γιορτή και γινόντουσαν  πολλές συζητήσεις εκεί, για το ποιος μπορεί να το έχει κάνει. Κανένας δεν περίμενε ότι εγώ ήμουν αυτός.

Τελικώς το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ότι μπορούν να δημοσιευθούν αλλά εγώ αντιμετώπιζα 12 κατηγορίες και υπήρχε  πιθανότητα να εκτίσω ποινή 115 χρόνων. Η δίκη κράτησε μέχρι της 11 Μαΐου του 1973, δικαζόμουν για περίπου τεσσεράμισι μήνες. Φτάναμε στην τελική απόφαση, αλλά ο Λευκός Οίκος διέταξε κάποιες παράνομες ενέργειες εναντίον μου, να βρουν προσωπικά μου δεδομένα με σκοπό να  αμαυρώσουν το όνομά μου. Λόγω αυτών των παράνομων πράξεων κατέπεσαν οι κατηγορίες εναντίον μου (η κεντρική φωτογραφία αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης)

Χρησιμοποίησαν την CIA  με διάφορους τρόπους. Σε μία άλλη περίπτωση, καμιά δεκαριά Κουβανοαμερικανοί  που ήταν της CIA, σχεδίαζαν να με εξοντώσουν  στην Ουάσινγκτον , ήθελαν να με σκοτώσουν ή να με χτυπήσουν. Δεν το έκαναν τελικά γιατί φοβήθηκαν ότι θα συλληφθούν.

Ηταν οι ίδιοι άνθρωποι που  συνελήφθησαν στο Watergate κάποιες εβδομάδες αργότερα. Είχαν διαπράξει και άλλα εγκλήματα. Έτσι ο Νίξον τους δωροδόκησε για να πουν ψέματα στο Δικαστήριο. Αυτές οι δωροδοκίες και τα ψέματα ήταν που έριξαν τον Νίξον, κάτι που πιστεύω ότι έφερε το τέλος του πολέμου. Αν παρέμενε στην εξουσία θα συνέχιζε τον πόλεμο. Ο πόλεμος τερματίστηκε εξαιτίας των ενεργειών που ξεκίνησε ο Νίξον εναντίον μου.

..Ο γιος μου και η κόρη μου που ήταν πάρα πολύ μικροί ήθελα να δουν τι κάνω, γιατί πίστευα ότι ίσως να μην μπορέσω να τους δω ξανά παρά μόνο μέσα από τα κάγκελα ή το γυαλί στην φυλακή. Θα τους έλεγαν ότι είμαι τρελός και ήθελα να τους δείξω τι πραγματικά κάνω, ότι έκανα αυτό που έπρεπε. Ήθελα να τους περάσω την ιδέα ότι μπορεί να έρθει κάποια μέρα που θα καταδικαστούν γιατί έπραξαν το σωστό. Αυτή ήταν η κληρονομιά που ήθελα να τους δώσω.

Διαβάστε επίσης περισσότερα βιογραφικά στοιχεία και την αρχική είδηση για το θάνατο του.

Σε διαδήλωση εναντίον της εισβολής στο Ιράκ.

Άρθρο του Στ. Κούλογλου στο TVXS