Τριήμερο συνέδριο με αφορμή την 40η επέτειο από τις τελευταίες εκτελέσεις που διαπράχθηκαν από την δικτατορία του Φράνκο, πραγματοποίησαν Ισπανοί Ευρωβουλευτές, με την συμμετοχή της Ιταλίδας Μπάρμπαρα Σπινέλι και του Στέλιου Κούλογλου. Στο Συνέδριο μίλησαν συγγενείς των θυμάτων και καταδικασμένοι σε θάνατο αγωνιστές που γλίτωσαν τελευταία στιγμή την εκτέλεση. Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκε η ανάγκη διατήρησης της ιστορικής μνήμης, ο τρόπος αντιμετώπισης εκκρεμών υποθέσεων οικουμενικής δικαιοσύνης και η ατιμωρησία για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Στο συνέδριο συμμετείχαν εκπρόσωποι της οργάνωσης CEAQUA (συντονιστικό κατά των εγκλημάτων του Φρανκισμού), ο Μανουέλ Μπλάνκο Τσιβίτε, ένας από τους τελευταίους καταδικασμένους σε θάνατο στις 12 Σεπτεμβρίου 1975, ο Χοσού Ιμπαργκουτσί (από τον σύνδεσμο πολιτικών κρατουμένων Coldatu), η Σολεδάδ Λούκε (από την οργάνωση «Όλα τα κλεμμένα παιδιά είναι παιδιά μου») και η Μερσόνα Πούιτζ Άντιτς, αδελφή του Καταλανού αναρχικού Σαλβαδόρ Πούιτζ Άντιτς, ο οποίος εκτελέστηκε από το καθεστώς Φράνκο.
Όπως είπε και η ίδια για τον αδερφό της στο tvxs.gr, «τον συνέδεσαν με την δολοφονία του Λουίς Καρέρο Μπλάνκο – ναυάρχου και πρώην πρωθυπουργού της κυβέρνησης του Φράνκο -, από μέλος της βάσκικης ΕΤΑ. Ο Σαλβαδόρ καταδικάστηκε για τη δολοφονία αστυνομικού κατά τη σύλληψή του, οι σφαίρες όμως δεν βρέθηκαν ποτέ και δεν έγινε ποτέ βαλλιστική ανάλυση αλλά το στρατοδικείο αγνόησε όλες τις αποδείξεις για την αθωότητα του».
Πριν την εκτέλεση του Σαλβαδόρ Πούιτζ Άντιτς δεν υπήρχε οργανωμένη υποστήριξη του από κανένα κόμμα επειδή ήταν αναρχικός. Υπήρξε όμως μεγάλη διεθνής υποστήριξη. Μετά την εκτέλεση δημιουργήθηκε μεγάλο κίνημα στην Ισπανία. Όμως τόσο το στρατιωτικό δικαστήριο όσο και το συνταγματικό αποφάσισαν να μην ξανανοίξει η υπόθεση και τότε εμφανίστηκε (2010) η κίνηση «Αργεντινή Καταγγελία».
Το Σύνταγμα της Αργεντινής προβλέπει την αρχή της οικουμενικής δικαιοσύνης, κατά την οποία οι δικαστές της Αργεντινής μπορούν να ασκήσουν δίωξη για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, ανεξάρτητα από χώρα. Από το 2010, οι καταγγελίες για την περίοδο Φράνκο που έφτασαν στη δικαιοσύνη της Αργεντινής ανέρχονται στις τριακόσιες. Και παρόλο που για πολλούς πολιτικούς κρατούμενους, κλεμμένα παιδιά, εξόριστους, θύματα σφαγών και καταναγκαστικής εργασίας ίσως να μην υπάρξει αποζημίωση, οι οργανώσεις που τους εκπροσωπούν ελπίζουν, τουλάχιστον, στην αποκατάσταση της αλήθειας και την ηθική τους δικαίωση.
Στο συνέδριο συμμετείχε και ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Στέλιος Κούλογλου, ο οποίος τόνισε ότι τέτοιες εκδηλώσεις «δίνουν νόημα στην συμμετοχή μας σε αυτό το κατά τα άλλα μεγάλο γραφειοκρατικό χωριό». Αναφερόμενος στην έννοια της λέξης τυραννοκτόνος στην αρχαία Ελλάδα, ο Στέλιος Κούλογλου είπε ότι ο αγώνας κατά των τυράννων «με όποιες μορφές και αν πήρε, δεν μπορεί να θεωρείται ένας αγώνας τρομοκρατικός ή δολοφονικός. Αυτός που σκότωνε τους τυράννους, εθεωρείτο ότι δεν είχε παραβιάσει το νόμο. Είχε ηθικό δικαίωμα να το κάνει, γιατί ο τύραννος κατέστρεφε τη δημοκρατία».
Ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε την αναγκαιότητα της ηθικής – αν όχι και της υλικής – δικαίωσης των θυμάτων της δικτατορίας και αναφέρθηκε στο εξαναγκαστικό δάνειο, το οποίο έδωσε η τότε ελληνική «κυβέρνηση – ανδρείκελο» κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής στους Ναζί, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις και στο ζήτημα των επανορθώσεων για τις αναρίθμητες καταστροφές που προκάλεσαν τα γερμανικά ναζιστικά στρατεύματα σε εκατοντάδες χωριά της Ελλάδας.
Ο Στέλιος Κούλογλου επέκρινε τη γερμανική κυβέρνηση ότι κάθε τόσο, με την οικονομική κρίση, «μας κουνάει το δάχτυλο, επειδή δεν είμαστε τόσο ανεπτυγμένοι, αλλά η υπανάπτυξη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό, στην καταστροφή του πολέμου και στον εμφύλιο πόλεμο που ξεκίνησε μετά και ήταν άμεση συνέπεια της γερμανικής κατοχής. Μας κουνάει το δάχτυλο, γιατί υποτίθεται ότι δεν τηρούμε τις συμφωνίες, ενώ στην πραγματικότητα υπάρχει μια πολύ συγκεκριμένη συμφωνία, ανάμεσα σε δύο κράτη όπου το ένα δάνεισε στο άλλο αλλά τα λεφτά δε δίνονται πίσω».
Στο συνέδριο παραβρέθηκαν επίσης εκπροσώποι της διεθνούς δικαιοσύνης και της «Αργεντινής Καταγγελίας» (Querella Argentina), όπως η δικαστικός, Μαρία Ρομίλντα Σερβίνι και ο δικηγόρος Κάρλος Σλεπόι, η υπερασπίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Άννα Μεσούτι, ο εκπρόσωπος της Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ισπανίας, Μανουέλ Όλε και του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Χοσέ Αντόνιο Μαρτίν Παλίν και ο Πακί Μακέδα, εκπρόσωπος της Πλατφόρμας της Ανδαλουσίας για την «Αργεντινή Καταγγελία» κατά των εγκλημάτων του Φρανκισμού.
«Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Φράνκο, δολοφονίες, ακούσιες εξαφανίσεις, κλοπή βρεφών, βασανιστήρια, μαζικές απελάσεις, δεν έχουν διερευνηθεί μέχρι σήμερα, ούτε οι υπεύθυνοι έχουν προσαχθεί στη δράση δικαιοσύνης» δήλωσε ο Ευρωβουλευτής των Ποδέμος Μιγκέλ Ουρμπάν και πρόσθεσε ότι «η αρχή της οικουμενικής δικαιοσύνης ή δικαιοδοσίας και η πρόσφατη εφαρμογή της έδωσε τη δυνατότητα σε εγχώρια δικαστήρια να ασκήσουν, εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας, ποινική αρμοδιότητα για τη δίωξη ορισμένων διεθνών εγκλημάτων που διαπράττονται οπουδήποτε.»
Για την υποστήριξη της «Αργεντινής Καταγγελίας» (Querella Argentina) πλατφόρμες και οργανώσεις που εκπροσωπούν τα θύματα έχουν ήδη υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αίτημα προς τα κοινοτικά όργανα να ασκήσουν πίεση στην κυβέρνησή τους να εκπληρώσει τις διεθνείς δεσμεύσεις της και να συνεργαστεί με την Αργεντινή δικαιοσύνη. Σύμφωνα με τις οργανώσεις αυτές, 20 άτομα κατηγορούνται για μια σειρά από αδικήματα που σχετίζονται με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, τα οποία διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Φράνκο από το 1939 έως το 1975. Την πρωτοβουλία για το Συνέδριο είχαν οι Ισπανοί ευρωβουλευτές της Ευρωομάδας της Αριστεράς (GUE/NGL) Μιγκέλ Ουρμπάν, Μαρίνα Aλμπιόλ, Χοσού Χουαριστί και ο Ευρωβουλευτής των Πρασίνων, Ερνέστ Ουρτασούν.
