Μπορεί και πώς να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία; Μάστορας των εισβολών, ο Χίτλερ έλεγε ότι όταν ξεκινάς έναν πόλεμο είναι σαν να μπαίνεις σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, που δεν ξέρεις τι θα βρεις μέσα. Οι πόλεμοι έχουν την τάση να αποκτούν τη δική τους δυναμική, και να αυτό- διαιωνίζονται. Μετά από δύο μήνες αιματηρών συγκρούσεων χωρίς νικητή, στην Ουκρανία έχουμε ακριβώς μια παρόμοια εξέλιξη. Mέχρι τώρα πάντως:
1. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πούτιν έκανε λάθος υπολογισμούς, υπερεκτιμώντας τις δυνάμεις του και υποτιμώντας τον αντίπαλο. Το σχέδιο για την γρήγορη κατάληψη του Κιέβου και την τοποθέτηση κυβέρνησης-μαριονέτας κατέληξε σε ένα πρωτοφανές φιάσκο. Ο ρωσικός στρατός έχει μεγάλες απώλειες, τις οποίες κρύβει συστηματικά από την κοινή γνώμη, ενώ υποχρεώθηκε να αναδιπλωθεί στα νότια και ανατολικά της Ουκρανίας.
2. Ο στόχος της Ρωσίας, να περιορίσει την επέκταση του ΝΑΤΟ στη γειτονιά της, έχει οδηγήσει στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Τα μέλη της Συμμαχίας επανεξοπλίζονται, ενώ οι γειτονικές χώρες (Σουηδία- Φιλανδία) χτυπούν την πόρτα του ΝΑΤΟ, μετά από δεκαετίες ουδετερότητας. Ο Πούτιν διεκδικεί χωρίς αντίπαλο τον τίτλο του «χρυσού χορηγού» των κατασκευαστών- εμπόρων όπλων καθώς και του μεγαλύτερου νατοϊκού στρατολόγου.
Διαβάστε επίσης: Πάρτι πολέμου στις Βρυξέλλες, κηδεία δημοκρατίας στη Μόσχα
3. Οι δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία ήταν χωρίς προηγούμενο, αλλά δεν αναγκάζουν τον Πούτιν να σταματήσει τον πόλεμο. Στο χθεσινό τους κύριο άρθρο, οι συνήθως καλά πληροφορημένοι New York Times καταλήγουν στο συμπερασμα ότι σπάνια αποδίδουν και μπορεί να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα:
«Οι κυρώσεις μπορεί να έχουν και άλλες ακούσιες συνέπειες. Μπορούν πραγματικά να ενισχύσουν την εξουσία ενός δικτάτορα, διευρύνοντας τον κρατικό έλεγχο της οικονομίας. Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις μπορούν να δυσκολευτούν να ξεπεράσουν τη θύελλα των κυρώσεων, αλλά τα αυταρχικά καθεστώτα και οι κρατικές επιχειρήσεις τους βρίσκουν συχνά τρόπους να τις παρακάμψουν. Οι κυρώσεις προσφέρουν επίσης στους δικτάτορες έναν αξιόπιστο εξωτερικό εχθρό που φταίει για τη δυστυχία του λαού τους».
4. Αυτό ακριβώς συμβαίνει στην Ρωσία σήμερα, όπου η λογοκρισία έχει πάρει διαστάσεις που θα ζήλευε και ο Οργουελ. Ο Πούτιν εμφανίζεται ενισχυμένος στις δημοσκοπήσεις, όπως ακριβώς και μετά τις κυρώσεις του 2014, ενώ η κοινωνία των πολιτών έχει αποδυναμωθεί και τα πιο ανοιχτά μυαλά της χώρας, ιδίως νέοι, την εγκαταλείπουν για το εξωτερικό.
Οσο διαρκεί ο πόλεμος, ο Ρώσος πρόεδρος δεν φαίνεται να κινδυνεύει από ένα «πραξικόπημα του παλατιού», που θα τον απομάκρυνε από την εξουσία. Παρά τις μεμονωμένες φωνές, η ρωσική ελίτ υποστηρίζει τις θέσεις του ήδη από το 2014. Και γενικώς είναι δύσκολο να αλλάζει η ηγεσία μιας χώρας εν καιρώ πολέμου.
5. Αν ο πόλεμος του Κόλπου το 1991 ήταν ο πρώτος που μεταδόθηκε ζωντανά, κυρίως μέσω του CNN, αυτός της Ουκρανίας σηματοδοτεί μια νέα εποχή: οι ειδήσεις και οι εικόνες του πολέμου μεταδίδονται και αναπαράγονται με αστραπιαία ταχύτητα, διαμορφώνοντας τη διεθνή κοινή γνώμη.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Λευκός Οίκος συγκέντρωσε τις πρώτες μέρες του πολέμου, 30 TikTok influencers για να τους ενημερώσει για την πορεία των συγκρούσεων. Η ρωσική ηγεσία δεν έδειξε να καταλαβαίνει τη σημασία των social media, τον τρόπο δηλαδή που διεξάγεται ο πόλεμος τον 21ο αιώνα,
6. Η σθεναρή και ηρωική αντίσταση των Ουκρανών, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανατροπή της ρωσικής στρατηγικής. Χάρις στον Πούτιν, ο μπλεγμένος σε ένα σοβαρό σκάνδαλο διαφθοράς Ζελένσκι, αναβαθμίστηκε σε ηγέτη και εθνικό ήρωα. Οι σχέσεις μεταξύ δύο άλλοτε αδελφών χωρών και εθνών, θα πάρει δεκαετίες για να αποκατασταθούν. Επίσης σε αυτό το σημείο, ο Πούτιν προκαλεί το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επεδίωκε.
Διαβάστε επίσης: Ο τυχερός-άτυχος Βολοντίμιρ Ζελένσκι
7. Μετά την κατεστραμμένη Ουκρανία, η Ρωσία είναι η δεύτερη χαμένη αυτού του πολέμου. Οχι μόνο για τα πλήγματα που δέχθηκε η οικονομία ή το γόητρο του στρατού της, αλλά κυρίως για την πορεία που παίρνει η χώρα τον 21ο αίωνα, ξαναγυρίζοντας στον πολιτικό ολοκληρωτισμό και την απομόνωση των χειρότερων ημερών της Σοβιετικής Ενωσης. Στον κατάλογο των χαμένων, ακολουθούν οι φτωχές χώρες που κινδυνεύουν με λιμό από την ακρίβεια των πρώτων υλών και την έλλειψη δημητριακών. Και κατόπιν η Ευρώπη.
Διαβάστε επίσης: O Πούτιν πάει τη Ρωσία…back in the USSR
8. Οι ΗΠΑ και το νεκροαναστημένο ΝΑΤΟ τους είναι οι μεγάλοι νικητές του πολέμου, ανεξάρτητα μάλιστα από την τελική έκβαση του. Το στρατιωτικό βιομηχανικό σύμπλεγμα κάνει χρυσές δουλειές, η Ουάσιγκτον πουλάει ακριβό φυσικό αέριο στην ΕΕ΅, το γεωπολιτικό βάρος της έχει αυξηθεί και το φιάσκο στο Αφγανιστάν έχει ξεχαστεί.
Πέρα από τον συνεχή εξοπλισμό της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ, που θα μπορούσε να δικαιολογηθεί για την αναχαίτιση της εισβολής, οι «αυθόρμητες» δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου για τον εγκληματία πολέμου Πούτιν που πρέπει να φύγει από την εξουσία, δείχνουν ότι η Ουάσιγκτον περισσότερο ενδιαφέρεται να γονατίσει τη Ρωσία, παρά να τελειώσει ο πόλεμος. Παίζει στην πραγματικότητα με τη Μόσχα, όπως η γάτα με το στριμωγμένο ποντίκι.
Διαβάστε επίσης, Η ατάκα Μπάιντεν για την ανατροπή του «χασάπη Πούτιν»: Γκάφα ή πολιτική επιλογή;
9. Με τις ΗΠΑ να παίζουν πλέον αποφασιστικό ρόλο στις ουκρανικές αποφάσεις, γίνεται ακόμη πιο δύσκολη η επίτευξη συμφωνίας. Αλλά το κυριότερο εμπόδιο για αυτό είναι οι θηριωδίες των ρωσικών στρατευμάτων στην Μπούτσα και στις άλλες περιοχές όπου σημειώθηκαν εγκλήματα πολέμου καθώς και η πλήρης καταστροφή της Μαριούπολης.
Μέχρι τη στιγμή που ήρθαν στα φως τα εγκλήματα, υπήρχαν δυνατότητες για μια συμφωνία αλλά, σημειώθηκε ήδη, ο πόλεμος δημιουργεί τη δική του δυναμική. Ακόμη και αν το ήθελε, ο Ουκρανός πρόεδρος θα είναι τώρα πολύ πιο δύσκολο να προχωρήσει- και να επιβάλλει στην κοινή του γνώμη- κάποιες οδυνηρές υποχωρήσεις, που να ανταποκρίνονται στο στρατιωτικό συσχετισμό των δυνάμεων.
Διαβάστε επίσης, Ουκρανία: οι φρικτές εικόνες, που αλλάζουν την πορεία του πολέμου
10. Από τις μάχες στο Ντονμπάς θα εξαρτηθεί η πορεία του πολέμου. Αν η Ρωσία καταφέρει να προωθηθεί ανατολικά, ο Πούτιν θα είναι σε θέση να υποστηρίξει ότι επιτεύχθηκε ο στόχος της προστασίας των ρωσόφωνων και να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Στην περίπτωση που οι Ουκρανοί αποκρούσουν την επίθεση, δύσκολα θα μπορεί να υποχωρήσει. Ο σημερινός πόλεμος φθοράς, μπορεί να συνεχιστεί για πολύ καιρό.
H φωτογραφία είναι του Σπύρου Χουντή, απεσταλμένου του Tvxs στην Ουκρανία.
Άρθρο του Στ. Κούλογλου στο tvxs.gr