Η ιστορία επαναλαμβάνεται, όχι σαν φάρσα. Σε έκταση 1000 χιλιομέτρων, το ουκρανικό-ρωσικό μέτωπο θυμίζει αυτές τις περίφημες αντιπολεμικές ταινίες που περιγράφουν το αδιέξοδο στρατηγών και απλών στρατιωτών στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο: «Ουδέν Νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο», «1917», «Σταυροί στο Μέτωπο», «Καλά Χριστούγεννα».
Στην τελευταία, τα γαλλικά, τα βρετανικά και τα γερμανικά στρατεύματα είναι καθηλωμένα σε μακρές γραμμές χαρακωμάτων. Με δική τους πρωτοβουλία, οι στρατιώτες σταματούν τις εχθροπραξίες, συναντιούνται και εύχονται ο ένας τον άλλον Καλά Χριστούγεννα. Άραγε να συνέβη
ένα αντίστοιχο επεισόδιο αυτές τις μέρες, ανάμεσα σε στρατιώτες που μέχρι πριν 30 χρόνια ζούσαν στην ίδια χώρα και μιλούν -σχεδόν- την ίδια γλώσσα;
Το βέβαιο είναι ότι σε επίπεδο κορυφής καμία πρωτοβουλία ειρήνευσης δεν παρατηρείται. Η Ουκρανία αυτή την εβδομάδα πρότεινε μια σύνοδο κορυφής για την ειρήνη μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, αλλά η Ρωσία θα μπορούσε να συμμετάσχει μόνο εάν περάσει πρώτα ένα δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου. Δεν τη λες και πρόταση ειρήνης με αποδέκτη τον Πούτιν.
Διαβάστε επίσης: Ο «δεκάλογος» του Ζελένσκι για την ειρήνη στην Ουκρανία
Από την πλευρά του, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σ.Λαβρόφ απάντησε ότι το Κίεβο πρέπει να αποδεχτεί όλα τα αιτήματα της Ρωσίας, δηλαδή την εγκατάλειψη των τεσσάρων ουκρανικών περιοχών που η Μόσχα έχει με διάταγμα προσαρτήσει.«Διαφορετικά», πρόσθεσε, «το ζήτημα θα αναλάβει ο ρωσικός στρατός».
Ο τελευταίος δεν ελέγχει τις περιοχές αυτές στο σύνολο τους και τις τελευταίες εβδομάδες υποχρεώθηκε να υποχωρήσει στα περισσότερα από τα εδάφη που κατέλαβε τον Φλεβάρη του 2022. Αλλά θα ενισχυθεί από τους 300.000 άνδρες που επιστράτευσε ο Πούτιν και οι μισοί ακόμη εκπαιδεύονται. Η Ουκρανία έχει χάσει πάνω από 100 χιλιάδες στρατιώτες. Το αδιέξοδο είναι πλήρες γιατί καμία πλευρά δεν μπορεί να επικρατήσει στα πεδία των μαχών.
Μάστορας του πολέμου, ο Χίτλερ έλεγε ότι ξεκινώντας έναν πόλεμο είναι σαν να μπαίνεις σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, όπου δεν ξέρεις τι θα βρεις μέσα. Το απόφθεγμα ενός από τους μεγαλύτερους δολοφόνους στην ιστορία της ανθρωπότητας, επιβεβαιώθηκε στον ουκρανορωσικό πόλεμο. Ο Πούτιν ξεκίνησε κάτι που νόμιζε ότι θα είναι στρατιωτικός περίπατος και στο τέλος βρέθηκε να έχει χάσει δεκάδες χιλιάδες άνδρες. Οι αμερικανικές πηγές εκτιμούν ότι φτάνουν τις 100 χιλιάδες και σε κάθε περίπτωση οι απώλειες είναι μεγαλύτερες από αυτές που είχε η Μόσχα μετά τη δεκαετή εισβολή στο Αφγανιστάν.
Διαβάστε επίσης: Πούτιν: «Κοινή τραγωδία» τα θύματα του πολέμου στην Ουκρανία
Πέρυσι στα τέλη Μαρτίου, όταν τα ρωσικά στρατεύματα απειλούσαν να καταλάβουν το Κίεβο, οι Ουκρανοί διαπραγματευτές, σε μια συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη, έδειχναν διατεθειμένοι για μεγάλους συμβιβασμούς: να εγκαταλείψουν την ιδέα ένταξης στο ΝΑΤΟ- τη βασικότερη αιτία της διένεξης- και να υπάρξουν ξεχωριστές συνομιλίες για το καθεστώς της Κριμαίας, που κατέλαβε η Ρωσία το 2014, καθώς και του Ντονμπάς, της ανατολικής περιοχής που διεκδικεί η Μόσχα.
Αλλά ο πόλεμος δημιουργεί τη δική του δυναμική. Οι νίκες των Ουκρανών στα πεδία των μαχών, οι βαρβαρότητες των ρωσικών στρατευμάτων που έγιναν γνωστές στην πόλη Μπούτσα και οι βομβαρδισμοί υποδομών, αμάχων και κατοικημένων περιοχών δημιούργησαν μια κοινή γνώμη στην Ουκρανία που αντιτίθεται σε οποιαδήποτε παραχώρηση, ακόμη και αν την ήθελε ο Ζελένσκι.
Από την πλευρά του, ο Πούτιν ούτε καν διανοείται να γυρίσει με άδεια χέρια και πολύ περισσότερο χωρίς την Κριμαία, που έλεγχε από το 2014. Η μόνη παραχώρηση του, ήταν λεκτική: την προηγούμενη εβδομάδα παραδέχθηκε ότι η κατάσταση στις προσαρτημένες περιοχές είναι «εξαιρετικά δύσκολη» και για πρώτη φορά αποκάλεσε πόλεμο την «στρατιωτική επιχείρηση» που ξεκίνησε τυχοδιωκτικά δέκα μήνες πριν. Δεκάδες Ρώσοι ακτιβιστές υπέρ της ειρήνης είναι φυλακισμένοι και μέσα ενημέρωσης έκλεισαν, επειδή τους προηγούμενους μήνες αποκάλεσαν τον πόλεμο πόλεμο!
Η ρωσική οικονομία έχει πληγεί από τις κυρώσεις λιγότερο από ότι υπολόγιζαν οι εμπνευστές τους, ο Ρώσος πρωθυπουργός ανακοίνωσε ύφεση 2% για το 2022, μικρότερη δηλαδή των προβλέψεων. Και το Κρεμλίνο επενδύει στην οικονομική και στρατιωτική αναβάθμιση των σχέσεων με την Κίνα, τον στρατηγικό εχθρό των ΗΠΑ.
Διαβάστε επίσης: Προ των πυλών η ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας Κίνας – Ρωσίας – Τι ανέφεραν Σι και Πούτιν
Η Ουκρανία έχει επίσης μεγάλες απώλειες, με δεκάδες χιλιάδες άμαχους πολίτες νεκρούς και εκατομμύρια πρόσφυγες, ενώ σημαντικό μέρος της χώρας έχει καταστραφεί. Ενισχύεται όμως με τα σύγχρονα οπλικά συστήματα της Δύσης, ενώ θέλει να κερδίσει περισσότερες θέσεις στο έδαφος, αν χρειαστεί να διαπραγματευτεί. Και φυσικά ελπίζει ότι θα συνεχίσει να δέχεται την αμέριστη βοήθεια των ΗΠΑ.
Οι τελευταίες κρατούν το κλειδί για τον πόλεμο και την ειρήνη. Προς το παρόν κερδίζουν από τον πόλεμο πουλώντας όπλα και ακριβό φυσικό αέριο στην ανίσχυρη Ευρώπη, την μεγάλη χαμένη της υπόθεσης. Οι πραγματικές προτάσεις για την ειρήνευση είναι προφανείς: ουδέτερο status με διεθνείς εγγυήσεις για την Ουκρανία και όχι ένταξη στο ΝΑΤΟ, de facto έλεγχος της Κριμαίας από τη Ρωσία και ένα καθεστώς αυτονομίας για τις τέσσερις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας.
Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να φέρει το Κίεβο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αλλά στην αμερικανική πρωτεύουσα το «κόμμα του πολέμου» και το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα έχουν το πάνω χέρι. Ο πόλεμος θα συνεχιστεί και το 2023. Βρόμικος και αδιέξοδος, όπως στις ταινίες για τον Μεγάλο Πόλεμο.
H φωτογραφία του άρθρου από την ταινία «Καλά Χριστούγεννα».
Άρθρο του Στ. Κούλογλου στο tvxs.gr
