Η αποποινικοποίηση της ψυχαγωγικής κάνναβης δεν συνεπάγεται αύξηση της χρήσης, αλλά αντιθέτως περισσότερη ενημέρωση των νέων, μεγαλύτερη ασφάλεια της υγείας των καταναλωτών, σοβαρό πλήγμα στο παρεμπόριο, ακόμη και αντιμετώπιση ορισμένων ρατσιστικών καταλοίπων.

Αυτά ήταν τα συμπεράσματα από την εκδήλωση, που διοργάνωσε ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου αυτή την εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με θέμα την «αποποινικοποίηση της ψυχαγωγικής κάνναβης: Από την Ευρώπη στην Ελλάδα».

Στην εκδήλωση πήραν το λόγο ειδικοί ερευνητές, πολιτικοί, αλλά και παραγωγοί κάνναβης μεταφέροντας εμπειρίες, προβλήματα αλλά και προτάσεις.

Ειδικότερα, ο ευρωβουλευτής Στ. Κούλογλου ανοίγοντας την εκδήλωση αναφέρθηκε στην περίπτωση του «ξεριζώματος παντελονιών», που πραγματοποιήθηκε το 1998, όταν οι αρχές κατέσχεσαν προϊόντα των καταστημάτων Kannabishop – κυρίως ρούχα και χαρτικά, που ήταν κατασκευασμένα από κλωστική ή βιομηχανική κάνναβη.

Όπως τόνισε ο ευρωβουλευτής, για τις υποθέσεις αποζημιώσεως των ιδιοκτητών των καταστημάτων δεν έχει ακόμη βγει τελεσίδικη δικαστική απόφαση παρόλο που έχουν περάσει 25 χρόνια από την επιχείρηση, καθώς όπως εξήγησαν εκπρόσωποι τους, το Υπουργείο Οικονομικών επιμένει να εμφανίζεται ως αντίδικος «διαιωνίζοντας την λάθος πολιτική, η οποία στο μεταξύ έχει αλλάξει». Το γεγονός, δε, ότι η υπόθεση δεν έχει τελεσιδικήσει, εμποδίζει τους αδικηθέντες να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

«Εκτός από αυτά τα περιστατικά, έχουμε εφήβους να παραπέμπονται σε δίκες και να καταστρέφεται η ζωή τους επειδή κάπνισαν ένα τσιγάρο. Πρέπει να μπει μια τάξη, αλλά και να προστατευθούν οι νέοι από τις καταχρήσεις. Υπάρχουν διαδικασίες αποποινικοποίησης της ψυχαγωγικής κάνναβης στην Ευρώπη και θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη τα αποτελέσματα που αυτές φέρνουν», προσέθεσε.

►Δείτε αποσπάσματα από την εκδήλωση:

Ο ερευνητής της Ερευνητικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS), Πιότρ Μπακόφσκι, παρουσίασε συνοπτικά τα ευρήματα της έρευνας του για το νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με την ψυχαγωγική κάνναβη ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ. H μελέτη, που εκπονήθηκε ύστερα από πρόταση του ευρωβουλευτή Στ. Κούλογλου, συνοψίζει τις πολιτικές των κρατών-μελών σε σχέση με την χρήση, κατοχή και διακίνηση της κάνναβης, καταγράφει τις στρατηγικές εκείνων των κρατών-μελών, που εξετάζουν βήματα προς την αποποινικοποίηση της, αλλά και αποτυπώνει τις ενστάσεις άλλων, που επιμένουν σε μια πιο συντηρητική προσέγγιση.

►Διαβάστε αναλυτικά για τα ευρήματα εδώ: Αποποινικοποίηση ψυχαγωγικής κάνναβης: Μια ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική είναι αναγκαία

Ο κ. Μπακόφσκι τονίζοντας ότι το βασικό συμπέρασμα είναι ότι η απουσία ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής για το θέμα της κάνναβης προκαλεί σύγχυση και σκεπτικισμό στους πολίτες, υπογράμμισε τη σημασία της εκδήλωσης καθώς «η προστιθέμενη αξία στην μελέτη και στην ανάλυση είναι τέτοιου είδους συναντήσεις, όπου ανταλλάσσονται απόψεις και εμπειρίες».

Μάλιστα, δήλωσε εντυπωσιασμένος για το πόσο μεγάλες διαφορές υπάρχουν στη σχετική νομοθεσία μεταξύ των κρατών μελών -από την επιτρεπτή ποσότητα ως τις ποινές, γεγονός «που μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στον Ευρωπαίο πολίτη». Την ίδια στιγμή, και παρότι «κάποια κράτη μέλη έχουν ήδη προχωρήσει σε νομοθετικά βήματα αποποινικοποίησης, «δεν διαφαίνεται ότι θα υπάρξει ενιαία πολιτική για την κάνναβη στο προσεχές μέλλον».

Περισσότερα προβλήματα

Ο γιατρός Γιώργης Οικονομόπουλος, μελετά επί δεκαετίες τα ψυχοδηλωτικά προϊόντα, διαπιστώνοντας ότι με την υπάρχουσα νομοθεσία που την καθιστά παράνομη, το κράτος μετατρέπει την κάνναβη σε προθάλαμο της ηρωίνης.

Ο κ. Οικονομόπουλος ήδη από το 1982 υποστηρίζει με τρόπο ακτιβιστικό την αποποινικοποίηση της χρήσης όλων των ουσιών βάσει του δικαιώματος του αυτοκαθορισμού και νομιμοποίηση της κάνναβης.

Υπενθύμισε, δε, στην ομιλία του ότι ήδη από την δεκαετία του 1990 ιατρικές και επιστημονικές έρευνες έγραφαν ότι η κάνναβη δεν προκαλεί βλάβες στην υγεία, ούτε και στην κοινωνία, αλλά όσο παραμένει παράνομη θα προκαλέσει.

Ο ίδιος παρατήρησε αλλαγή στην νομοθετική αντίληψη με την ανακάλυψη του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος, «που λειτουργεί ήδη από την εμβρυακή ηλικία, το οποίο βοηθά στην σταθεροποίηση της υγείας και της ομοιόστασης. Καταναλώνουμε κάνναβη πριν γεννηθούμε. Έτσι εξηγείται η θεραπευτική ιδιότητα της κάνναβης. Με την νομιμοποίηση της κάνναβης μονάχα ως φάρμακο, όμως, διαφαίνεται ότι οι λόγοι που η ψυχαγωγική παραμένει παράνομη δεν είναι ιατρικοί, αλλά κοινωνικοπολιτικοί με στόχο τον περιορισμό του δικαιώματος του αυτοκαθορισμού του ατόμου και κατ’επέκταση της βρεφοποίησης των πολιτών από δεσποτικά καθεστώτα».

Ο καλλιεργητής της Αρκαδικής Κάνναβης (ArCan), Προκόπης Γεωργακόπουλος, περιέγραψε τη δική του προσωπική εμπειρία καθώς η ενασχόληση του με την κάνναβη ξεκίνησε για λόγους αντιμετώπισης ασθένειας.

Κατάφερε με την χρήση κάνναβης να είναι υγιής και να μην πονάει – να είναι πια χαρούμενος πλάι στην οικογένεια του. Την ίδια στιγμή περιέγραψε πως το πολύπλοκο νομικό πλαίσιο που περιβάλλει την χρήση αλλά και την καλλιέργεια κάνναβης έχει τοποθετήσει πολλές φορές τον ίδιο και την οικογένεια του στη θέση του κατηγορουμένου.

Τόνισε ότι χωρίς σωστή ενημέρωση και χωρίς έλεγχο κινδυνεύουν οι νέοι να προμηθευτούν προϊόν επικίνδυνης ποιότητας με αποτέλεσμα να δηλητηριάζεται η κοινωνία. «Δεν έχουμε να φοβηθούμε κάτι από την αποποινικοποίηση, το δείχνουν τα διεθνή παραδείγματα αυτό.

Ωστόσο αυτοί που θα ασχοληθούν με το βοτάνι, θα πρέπει πρωτίστως να το αγαπήσουν για αυτό που πραγματικά είναι -ένας ελβετικός σουγιάς, και όχι τόσο για το κέρδος».

Από την πλευρά του, ο Μιχάλης Θεοδωρόπουλος ο οποίος από το 2005 διοργανώνει το αντιαπαγορευτικό φεστιβάλ, παρατήρησε πως αν και από τότε ως σήμερα έχει υπάρξει βελτίωση ακόμη «έχουμε συλλήψεις και φυλακίσεις για μικροποσότητες ή για προϊόντα που έχουν παραχθεί νόμιμα και με άδεια».

«Έχουν γίνει κάποια βήματα για τη βιομηχανική και για την ιατρική κάνναβη. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα έφτασαν τα πρώτα προϊόντα ελληνικής παραγωγής στους ασθενείς που μέχρι πρότινος ήταν θύματα του παραεμπορίου. Ωστόσο, για την ευφορική δεν έχει ανοίξει ακόμη ο διάλογος με αποτέλεσμα συνθετικά προϊόντα να έχουν κατακλύσει την αγορά. Αυτά έχουν λόγο ύπαρξης επειδή η κάνναβη είναι παράνομη. Είναι επιβλαβείς ουσίες για την υγεία και θα αυξάνονται σε κυκλοφορία από κερδοσκόπους όσο δε μπορεί κανείς να δώσει ποιοτικό και ελεγχόμενο προϊόν στους καταναλωτές», συμπλήρωσε.

Περισσότερη ασφάλεια

Τα διεθνή παραδείγματα, όπου η ψυχαγωγική κάνναβη έχει αποποινικοποιηθεί, προσφέρουν θετικά συμπεράσματα.

Ο πρώην βουλευτής της Ουρουγουάης, Λουίς Πιγκ, μιλώντας στην εκδήλωση αξιολόγησε την σχετική νομοθεσία για την οποία είχε εργαστεί, ως «πολύ θετική υπό την έννοια ότι η ρύθμιση της παραγωγής και της διανομής της κάνναβης επέτρεψε, πρώτον, να δημιουργηθεί μια κατάσταση μεγαλύτερης προστασίας για τους χρήστες κάνναβης που προστατεύονται από τη νομοθεσία και, ταυτόχρονα, υπήρχε μια σαφής πρόβλεψη στον ίδιο το νόμο, ότι το ολοκληρωμένο εθνικό σύστημα υγείας θα δημιουργήσει μηχανισμούς για την προαγωγή της υγείας, την προστασία και τη φροντίδα σε περιπτώσεις προβληματικής χρήσης κάνναβης».

Παράλληλα, «δημιουργήθηκε μια εκστρατεία μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος για την πρόληψη των επιπτώσεων της προβληματικής χρήσης ναρκωτικών. Δημιουργήθηκαν μηχανισμοί διανομής από το κράτος που είχαν τρεις βασικούς πυλώνες: Ο πρώτος ήταν η αυτοκαλλιέργεια, ο άλλος ήταν η διανομή από τα ελεγχόμενα εξαρτημένα φαρμακεία ή μάλλον από το Υπουργείο Δημόσιας Υγείας και τέλος δημιουργήθηκαν λέσχες κάνναβης όπου μπορούσαν να συμμετέχουν έως και 45 άτομα για την παραγωγή κάνναβης. Έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά το ότι οι χρήστες δεν εξαρτώνται από τις μαφίες διακίνησης ναρκωτικών για να μπορέσουν να έχουν πρόσβαση στην κάνναβη», συμπλήρωσε, παρατηρώντας ότι κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης του νομοσχεδίου, η ίδια η δημόσια συζήτηση επέτρεψε στην κοινωνία να καταπολεμήσει ορισμένων ταμπού, να συμβιβαστεί με το θέμα, να ενσωματώσει τις ανησυχίες της».

Η καθηγήτρια Εγκληματολογίας, Τζούλια Μπάξτον, από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, έχει μελετήσει ενδελεχώς το παράδειγμα του Καναδά, όπου επίσης έχει προχωρήσει η αποποινικοποίηση της ψυχαγωγικής κάνναβης. «Ήταν η πιο βαρετή έρευνα που έχω κάνει. Επισκέφθηκα πολλά καταστήματα κάνναβης. Ήταν σαν να επισκέπτομαι ένα φούρνο ή ένα μανάβικο. Οι πωλητές ήταν πολύ εκπαιδευμένοι ήξεραν πως να ελέγξουν τον καταναλωτή αλλά και να τον καθοδηγήσουν. Επίσης και η συμπεριφορά των πελατών ήταν υποδειγματική».

«Θα ήθελα να υπογραμμίσω: δεν υπάρχει σχέση ανάμεσα στον αριθμό των καταστημάτων και στο πλήθος των χρηστών. Στον Καναδά σε περιοχές που είναι αρνητικοί στο άνοιγμα τέτοιων καταστημάτων, έχουν πιο αυξημένα ποσοστά χρήσης», τόνισε ακόμη η κα Μπάξτον.

Τέλος, ο Μάθιου Γουίλσον, υποδιευθυντής του τμήματος Πολιτικής Ναρκωτικών του Open Society Foundation, μετέφερε την αμερικανική εμπειρία. «Στις ΗΠΑ είχαμε τον πιο σκληρό πόλεμο κατά των ναρκωτικών, αλλά ακόμη και σήμερα έχουμε πολλά περιστατικά θανάτων από υπερβολική δόση. Η ΕΕ συνήθως κάνει πιο μικρά βήματα αλλά πιο ρεαλιστικά. Ωστόσο και τα πιο μικρά αλλά σταθερά βήματα απαντούν στην ανάγκη των καταναλωτών. Ένα ρυθμισμένο προϊόν μπορεί να δημιουργήσει βιώσιμα μοντέλα καλλιέργειας και διανομής. Περιορίζει το εγκληματικό δίκτυο και διασφαλίζει την ποιότητα».

Σε κάθε περίπτωση, όπως παρατήρησε ο κ. Γουίλσον «δεν τεκμηριώνεται αύξηση της χρήσης κάνναβης μετά την αποποινικοποίηση ή και νομιμοποίηση της. Όμως μπορεί να δούμε μεγάλες καπνοβιομηχανίες να μπαίνουν στο παιχνίδι της κάνναβης. Η εμπορευματοποίηση μπορεί να δημιουργήσει άλλες συνθήκες».

Στις ΗΠΑ, όμως, δεν ακολουθείται μια ενιαία πολιτική. «Στο Κολοράντο για να πάρει κανείς άδεια θα έπρεπε να αψεγάδιαστο ποινικό μητρώο. Αντιθέτως, στη Νέα Υόρκη υιοθετήθηκε μια άλλη προσέγγιση, αυτή που ονομάζουμε προσέγγιση κοινωνικής δικαιοσύνης, η οποία προσπαθεί κάπως να διορθώσει τις αδικίες που υπέστησαν κάποιοι άνθρωποι στο παρελθόν. Συγκεκριμένα, στη Νέα Υόρκη δόθηκαν άδειες και σε ανθρώπους που είχαν κάποια καταδίκη, οι ίδιοι ή κάποιος στο συγγενικό τους περιβάλλον.

Οι μαύροι χρήστες κάνναβης στις ΗΠΑ είναι ίσοι σε αριθμό με τους λευκούς, όμως συλλαμβάνονται 4 φορές περισσότερο. Κρίθηκε λοιπόν σκόπιμο να υπάρξουν εμπροσθοβαρή μέτρα, ώστε να επιτευχθεί και αλλαγή σε αυτό το επίπεδο κοινωνικής δικαιοσύνης. Στην Νέα Υόρκη λοιπόν επέλεξαν να βάλουν ως προτεραιότητα αυτούς που είχαν μια αρνητική εμπειρία από το αμερικανικό σύστημα δικαιοσύνης. Είναι μια μοναδική περίπτωση», εξήγησε.

Nicht Kriminell

Την Παρασκευή, η γερμανική βουλή ψήφισε νόμο που αποποινικοποιεί την ψυχαγωγική κάνναβη. Πλέον οι Γερμανοί μπορούν να κάνουν χρήση της δημοσίως σε λέσχες, μπορούν να κάνουν ελεύθερα οικιακή κατανάλωση αλλά και καλλιέργεια – με κάποια όρια ποσοτήτων.

«Μειώνουμε τα προβλήματα που προκύπτουν από το παρεμπόριο», δήλωσε στην εκδήλωση του Στ. Κούλογλου η Γερμανίδα βουλευτής των Πρασίνων, Κίρστεν Κάπερτ-Γκούντερ, η οποία εργάστηκε γύρω από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο.

«Η επόμενη νομοθετική πρωτοβουλία θα είναι το θέμα των καταστημάτων, όπου κανείς θα μπορεί να αγοράζει νομίμως κάνναβη. Αυτό όμως απαιτεί και αλλαγή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Το πλέον επιβλαβές με την κάνναβη είναι να την αγοράσεις από τη μαύρη αγορά όπου δε ξέρεις την ποιότητα το προϊόντος. Στη Γερμανία έχουμε πρόβλημα με νοθευμένη κάνναβη», δήλωσε η βουλευτής.